คำตรัสจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า
เรื่อง อุโบสถขันธกะ : ถามวินัยต้องตรวจดูบริษัทก่อน
เรื่อง อุโบสถขันธกะ : ถามวินัยต้องตรวจดูบริษัทก่อน
วิธีสมมติเป็นผู้ถาม
291.ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็แลภิกษุพึงสมมติอย่างนี้
ตนเองสมมติตนก็ได้
ภิกษุอื่นสมมติภิกษุอื่นก็ได้
อย่างไรเล่า ชื่อว่าตนเองสมมติตน
ภิกษุผู้ฉลาด ผู้สามารถ พึงประกาศให้สงฆ์ทราบด้วยญัตติกรรมวาจา ว่าดังนี้
* * * กรรมวาจาสมมติตน
พระสงฆ์เจ้าข้า ขอจงฟังข้าพเจ้า * * * ( 1 )
ถ้าความพร้อมพรั่งของสงฆ์ถึงที่แล้ว ข้าพเจ้าขอถามพระวินัยต่อผู้มีชื่อนี้
อย่างนี้ ชื่อว่าตนเองสมมติตน
อย่างไรเล่า ชื่อว่าภิกษุอื่นสมมติภิกษุอื่น
ภิกษุผู้ฉลาด ผู้สามารถ พึงประกาศให้สงฆ์ทราบด้วยญัตติกรรมวาจา ว่าดังนี้
* * * กรรมวาจาสมมติผู้อื่น
พระสงฆ์เจ้าข้า ขอจงฟังข้าพเจ้า
ถ้าความพร้อมพรั่งของสงฆ์ถึงที่แล้ว ขอผู้มีชื่อนี้ถามพระวินัยต่อผู้มีชื่อนี้
อย่างนี้ ชื่อว่าภิกษุอื่นสมมติภิกษุอื่น
ถามวินัยต้องตรวจดูบริษัทก่อน
สมัยต่อมา ภิกษุทั้งหลายผู้มีศีลเป็นที่รัก ได้รับสมมติแล้ว ถามพระวินัยในท่ามกลางสงฆ์.
พระฉัพพัคคีย์ได้อาฆาต เคืองแค้น คุกคามจะฆ่าเสีย …
ตรัสว่า
292.ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้ภิกษุแม้ที่ได้รับสมมติแล้ว ตรวจดูบริษัท พิจารณาดูบุคคล แล้วจึงถามวินัยในท่ามกลางสงฆ์
สมัยต่อมา พระฉัพพัคคีย์ยังไม่ได้รับสมมติ วิสัชนาพระวินัยในท่ามกลางสงฆ์ …
ตรัสว่า
293.ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้ยังไม่ได้รับสมมติ ไม่พึงวิสัชนาวินัยในท่ามกลางสงฆ์
รูปใดวิสัชนา ต้องอาบัติทุกกฏ
294.ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้ภิกษุที่ได้รับสมมติแล้ว วิสัชนาวินัยในท่ามกลางสงฆ์
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
* * * ( 1 ) ในช่วงต้นของหนังสือเล่มนี้ ใช้สำนวนแปลว่า “ท่านเจ้าข้า ขอสงฆ์จงฟังข้าพเจ้า” – ผู้รวบรวม
* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) นำมาจากพระไตรปิฎก / หัวข้อใหญ่สุด : อาจารโคจรสมฺปนฺนา / หัวข้อย่อยรองลงมา : คัมภีร์ มหาวรรค ภาค 1 ( วินัยปิฎก เล่มที่ 4 ) / หัวข้อย่อยรองลงมา : ขันธ์ที่ 2 : อุโบสถขันธกะ / หัวข้อย่อยรองลงมา : อุโบสถขันธกะ : ถามวินัยต้องตรวจดูบริษัทก่อน
* * * อีกช่องทางหนึ่ง คือ สามารถอ่านได้ใน หนังสือ พุทธวจน เรื่อง อริยวินัย / หน้าที่ : 275 , 276
- END -
