คำตรัสจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า
เรื่อง วัสสูปนายิกขันธกะ : เรื่องทรงอนุญาตสัตตาหกรณียะ
เรื่อง วัสสูปนายิกขันธกะ : เรื่องทรงอนุญาตสัตตาหกรณียะ
เรื่องทรงอนุญาตสัตตาหกรณียะ
* * * ทายกสร้างวิหารเป็นต้นถวาย
( เนื้อหาข้างล่างนี้ มีเลขอ้างอิง ( บรรพ ) ในพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับหลวง เป็นเลขที่ : 210 )
ครั้งนั้น พระผู้มีพระภาคประทับอยู่ในพระนครราชคฤห์ ตามพระพุทธาภิรมย์แล้ว เสด็จจาริกไปทางพระนครสาวัตถี เสด็จจาริกไปโดยลำดับ ลุถึงพระนครสาวัตถี
ทราบว่าพระองค์ประทับอยู่ ณ พระเชตวัน อารามของอนาถบิณฑิกคหบดี เขตพระนครสาวัตถีนั้น
ก็โดยสมัยนั้นแล อุบาสกชื่ออุเทน ได้ให้สร้างวิหารอุทิศต่อสงฆ์ไว้ในโกศลชนบท
เขาได้ส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้งหลายจงมา ข้าพเจ้าปรารถนาจะถวายทาน ฟังธรรม และพบเห็นภิกษุทั้งหลาย
ภิกษุทั้งหลายตอบไปอย่างนี้ว่า
ท่านอุบาสก พระผู้มีพระภาคทรงบัญญัติไว้ว่า ภิกษุจำพรรษา ไม่อยู่ให้ตลอด 3 เดือนต้น หรือ 3 เดือนหลัง ไม่พึงหลีกไปสู่จาริก ขออุบาสกอุเทนจงรอชั่วระยะเวลาที่ภิกษุทั้งหลายจำพรรษา ออกพรรษาแล้วจึงจักไปได้
แต่ถ้าท่านจะมีกรณียกิจรีบด่วน จงให้ประดิษฐานวิหารไว้ในสำนักภิกษุเจ้าถิ่น ในโกศลชนบทนั้นนั่นแหละ
อุบาสกอุเทนจึงเพ่งโทษ ติเตียน โพนทะนาว่า ไฉนเมื่อเราส่งทูตไปแล้ว พระคุณเจ้าทั้งหลายจึงได้ไม่มาเล่า เราก็เป็นทายก เป็นผู้ก่อสร้าง เป็นผู้บำรุงสงฆ์
ภิกษุทั้งหลายได้ยินอุบาสกอุเทนเพ่งโทษ ติเตียน โพนทะนาอยู่ จึงกราบทูลเรื่องนั้นแด่พระผู้มีพระภาค
ลำดับนั้นพระผู้มีพระภาคทรงทำธรรมีกถา ในเพราะเหตุเป็นเค้ามูลนั้น แล้วรับสั่งกะภิกษุทั้งหลายว่า
551. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เมื่อบุคคล 7 จำพวกส่งทูตมา เราอนุญาตให้ไปด้วย สัตตาหกรณียะ ได้
แม้เมื่อเขาไม่ส่งมา เราไม่อนุญาต
บุคคล 7 จำพวก คือ ภิกษุ ภิกษุณี สิกขมานา สามเณร สามเณรี อุบาสก อุบาสิกา
ดูกรภิกษุทั้งหลาย เมื่อบุคคล 7 จำพวกนี้ส่งทูตมา เราอนุญาตให้ไปด้วย สัตตาหกรณียะ ได้
แต่เมื่อเขาไม่ส่งมา เราไม่อนุญาต พึงกลับใน 7 วัน
552. ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็อุบาสกในศาสนานี้ได้ให้สร้างวิหารอุทิศสงฆ์
ถ้าเขาส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้งหลายมา ข้าพเจ้าปรารถนาจะถวายทาน ฟังธรรม และพบเห็นภิกษุทั้งหลาย
เมื่อเขาส่งทูตมา พึงไปด้วย สัตตาหกรณียะ ได้
แต่เมื่อเขาไม่ส่งมา ก็ไม่พึงไป พึงกลับใน 7 วัน
553. ดูกรภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง อุบาสกในศาสนานี้ได้ให้สร้างเรือนมุงแถบเดียวอุทิศสงฆ์ …
554. … ได้ให้สร้างเรือนชั้น …
555. … ได้ให้สร้างเรือนโล้น …
556. … ได้ให้สร้างถ้ำ …
557.… ได้ให้สร้างบริเวณ …
558. … ได้ให้สร้างซุ้ม …
559. … ได้ให้สร้างโรงฉัน …
560. … ได้ให้สร้างโรงไฟ …
561. … ได้ให้สร้างกัปปิยกุฎี …
562. … ได้ให้สร้างวัจจกุฎี …
563. … ได้ให้สร้างที่จงกรม …
564. … ได้ให้สร้างโรงจงกรม …
565. … ได้ให้สร้างบ่อน้ำ …
566. … ได้ให้สร้างโรงน้ำ …
567.… ได้ให้สร้างเรือนไฟ …
568. … ได้ให้สร้างโรงเรือนไฟ …
569. … ได้ให้สร้างสระโบกขรณี …
570. … ได้ให้สร้างมณฑป …
571. … ได้ให้สร้างอาราม …
572.… ได้ให้สร้างอารามวัตถุ …
573. ถ้าเขาส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้งหลายมา ข้าพเจ้าปรารถนาจะถวายทาน ฟังธรรม และพบเห็นภิกษุทั้งหลาย
เมื่อเขาส่งทูตมา พึงไปด้วย สัตตาหกรณียะ ได้
แต่เมื่อเขาไม่ส่งมาก็ไม่พึงไป พึงกลับใน 7 วัน
574. ดูกรภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง อุบาสกในศาสนานี้ได้ให้สร้างวิหารอุทิศภิกษุมากรูปด้วยกัน …
575.… ได้ให้สร้างวิหารอุทิศภิกษุรูปหนึ่ง …
576.… ได้ให้สร้างเรือนมุงแถบเดียว …
577.… ได้ให้สร้างเรือนชั้น …
578.… ได้ให้สร้างเรือนโล้น …
579.… ได้ให้สร้างถ้ำ …
580. … ได้ให้สร้างบริเวณ …
581. … ได้ให้สร้างซุ้ม …
582. … ได้ให้สร้างโรงฉัน …
583. … ได้ให้สร้างโรงไฟ …
584. … ได้ให้สร้างกัปปิยกุฎี …
585. … ได้ให้สร้างวัจจกุฎี …
586. … ได้ให้สร้างที่จงกรม …
587.… ได้ให้สร้างโรงจงกรม …
588. … ได้ให้สร้างบ่อน้ำ …
589.… ได้ให้สร้างโรงน้ำ …
590. … ได้ให้สร้างเรือนไฟ …
591. … ได้ให้สร้างโรงเรือนไฟ …
592. … ได้ให้สร้างสระโบกขรณี …
593. … ได้ให้สร้างมณฑป …
594. … ได้ให้สร้างอาราม …
595. … ได้ให้สร้างอารามวัตถุ …
596. ถ้าเขาส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้งหลายมา ข้าพเจ้าปรารถนาจะถวายทาน ฟังธรรม และพบเห็นภิกษุทั้งหลาย
เมื่อเขาส่งทูตมา พึงไปด้วย สัตตาหกรณียะ ได้
แต่เมื่อเขาไม่ส่งมา ก็ไม่พึงไป พึงกลับใน 7 วัน
597.ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็อุบาสกในศาสนานี้ได้ให้สร้างวิหารอุทิศภิกษุณีสงฆ์ …
598.… อุทิศภิกษุณีมากรูปด้วยกัน …
599.… อุทิศภิกษุณีรูปหนึ่ง …
600. … อุทิศสิกขมานามากรูปด้วยกัน …
601. … อุทิศสิกขมานารูปหนึ่ง …
602. … อุทิศสามเณรมากรูปด้วยกัน …
603. … อุทิศสามเณรรูปหนึ่ง …
604. … อุทิศสามเณรีมากรูปด้วยกัน …
605. … อุทิศสามเณรีรูปหนึ่ง …
606. … ได้ให้สร้างเรือนมุงแถบเดียว …
607. … ได้ให้สร้างเรือนชั้น …
608. … ได้ให้สร้างเรือนโล้น …
609. … ได้ให้สร้างถ้ำ …
610. … ได้ให้สร้างบริเวณ …
611. … ได้ให้สร้างซุ้ม …
612. … ได้ให้สร้างโรงฉัน …
613. … ได้ให้สร้างโรงไฟ …
614. … ได้ให้สร้างกัปปิยกุฎี …
615. … ได้ให้สร้างวัจจกุฎี …
616. … ได้ให้สร้างที่จงกรม …
617. … ได้ให้สร้างโรงจงกรม …
618. … ได้ให้สร้างบ่อน้ำ …
619. … ได้ให้สร้างโรงบ่อน้ำ …
620. … ได้ให้สร้างสระโบกขรณี …
621. … ได้ให้สร้างมณฑป …
622. … ได้ให้สร้างอาราม …
623. … ได้ให้สร้างอารามวัตถุ. ถ้าเขาส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้งหลายมา ข้าพเจ้าปรารถนาจะถวายทาน ฟังธรรม และพบภิกษุทั้งหลาย
เมื่อเขาส่งทูตมา พึงไปด้วย สัตตาหกรณียะ ได้
แต่เมื่อเขาไม่ส่งมา ก็ไม่พึงไป พึงกลับใน 7 วัน
624. ดูกรภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง อุบาสกในศาสนานี้ได้ให้สร้างนิเวศน์เพื่อประโยชน์ตน …
625. … ได้ให้สร้างเรือนนอน …
626. … ได้ให้สร้างโรงเก็บของ …
627.… ได้ให้สร้างร้าน …
628. … ได้ให้สร้างโรงกลม …
629. … ได้ให้สร้างร้านค้า …
630. … ได้ให้สร้างโรงร้านค้า …
631. … ได้ให้สร้างเรือนชั้น …
632. … ได้ให้สร้างเรือนโล้น …
633. … ได้ให้สร้างถ้ำ …
634. … ได้ให้สร้างบริเวณ …
635. … ได้ให้สร้างซุ้ม …
636. … ได้ให้สร้างโรงฉัน …
637.… ได้ให้สร้างโรงไฟ …
638. … ได้ให้สร้างโรงครัว …
639. … ได้ให้สร้างวัจจกุฎี …
640. … ได้ให้สร้างที่จงกรม …
641. … ได้ให้สร้างบ่อน้ำ …
642. … ได้ให้สร้างโรงบ่อน้ำ …
643. … ได้ให้สร้างเรือนไฟ …
644. … ได้ให้สร้างโรงเรือนไฟ …
645. … ได้ให้สร้างสระโบกขรณี …
646. … ได้ให้สร้างมณฑป …
647.… ได้ให้สร้างอาราม …
648. … ได้ให้สร้างอารามวัตถุ อนึ่ง จะมีการมงคลแก่บุตรก็ดี จะมีการมงคลแก่ธิดาก็ดี เขาเจ็บไข้ก็ดี จะกล่าวพระสุตตันตะที่รู้เฉพาะก็ดี
ถ้าเขาส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้งหลายมา จักได้เรียนพระสุตตันตะนี้ไว้ โดยวิธีที่พระสุตตันตะนี้จะไม่เสื่อมสูญไปเสีย หรือว่าเขามีกิจหรือกรณียะอย่างใดอย่างหนึ่งก็ดี
ถ้าเขาส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้งหลายมา ข้าพเจ้าปรารถนาจะถวายทาน ฟังธรรม และพบเห็นภิกษุทั้งหลาย
เมื่อเขาส่งทูตมา พึงไปด้วย สัตตาหะกรณียะ ได้
แต่เมื่อเขาไม่ส่งมา ก็ไม่พึงไป พึงกลับใน 7 วัน
649. ดูกรภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง อุบาสิกาในศาสนานี้ได้ให้สร้างวิหารอุทิศสงฆ์
ถ้าเขาส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ขออาราธนาพระผู้เป็นเจ้าทั้งหลายมา ดิฉันปรารถนาจะถวายทาน ฟังธรรม และพบเห็นภิกษุทั้งหลาย
เมื่อนางส่งทูตมา พึงไปด้วย สัตตาหกรณียะ ได้
แต่เมื่อนางไม่ส่งมา ก็ไม่พึงไป พึงกลับใน 7 วัน
650. ดูกรภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง อุบาสิกาในศาสนานี้ได้ให้สร้างเรือนมุงแถบเดียวอุทิศสงฆ์ …
651. … ได้ให้สร้างเรือนชั้น …
652. … ได้ให้สร้างเรือนโล้น …
653. … ได้ให้สร้างถ้ำ …
654. … ได้ให้สร้างบริเวณ …
655. … ได้ให้สร้างซุ้ม …
656. … ได้ให้สร้างโรงฉัน …
657.… ได้ให้สร้างโรงไฟ …
658. … ได้ให้สร้างกัปปิยกุฎี …
659. … ได้ให้สร้างวัจจกุฎี …
660. … ได้ให้สร้างที่จงกรม …
661. … ได้ให้สร้างโรงจงกรม …
662. … ได้ให้สร้างบ่อน้ำ …
663. … ได้ให้สร้างโรงบ่อน้ำ …
664. … ได้ให้สร้างเรือนไฟ …
665. … ได้ให้สร้างโรงเรือนไฟ …
666. … ได้ให้สร้างสระโบกขรณี …
667.… ได้ให้สร้างมณฑป …
668. … ได้ให้สร้างอาราม …
669. … ได้ให้สร้างอารามวัตถุ. ถ้าเขาส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้งหลายมา ข้าพเจ้าปรารถนาจะถวายทาน ฟังธรรม และพบเห็นภิกษุทั้งหลาย
เมื่อนางส่งทูตมา พึงไปด้วย สัตตาหกรณียะ ได้
แต่เมื่อนางไม่ส่งมา ก็ไม่พึงไป พึงกลับใน 7 วัน
670. ดูกรภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง อุบาสิกาในศาสนานี้ได้ให้สร้างวิหารอุทิศภิกษุมากรูปด้วยกัน …
671. … อุทิศภิกษุรูปหนึ่ง …
672.… อุทิศภิกษุณีสงฆ์ …
673.… อุทิศภิกษุณีมากรูปด้วยกัน …
674.… อุทิศภิกษุณีรูปหนึ่ง …
675.… อุทิศสิกขมานามากรูปด้วยกัน …
676.… อุทิศสิกขมานารูปหนึ่ง …
677.… อุทิศสามเณรมากรูปด้วยกัน …
678.… อุทิศสามเณรรูปหนึ่ง …
679.… อุทิศสามเณรีมากรูปด้วยกัน …
680. … อุทิศสามเณรีรูปหนึ่ง …
681. … ได้ให้สร้างเรือนมุงแถบเดียว …
682. … ได้ให้สร้างเรือนชั้น …
683. … ได้ให้สร้างเรือนโล้น …
684. … ได้ให้สร้างถ้ำ …
685. … ได้ให้สร้างบริเวณ …
686. … ได้ให้สร้างซุ้ม …
687.… ได้ให้สร้างโรงฉัน …
688. … ได้ให้สร้างโรงไฟ …
689.… ได้ให้สร้างกัปปิยกุฎี …
690. … ได้ให้สร้างวัจจกุฎี …
691. … ได้ให้สร้างที่จงกรม …
692. … ได้ให้สร้างโรงจงกรม …
693. … ได้ให้สร้างบ่อน้ำ …
694. … ได้ให้สร้างโรงบ่อน้ำ …
695. … ได้ให้สร้างเรือนไฟ …
696. … ได้ให้สร้างโรงเรือนไฟ …
697.… ได้ให้สร้างสระโบกขรณี …
698.… ได้ให้สร้างมณฑป …
699.… ได้ให้สร้างอาราม …
700. … ได้ให้สร้างอารามวัตถุ
ถ้านางส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้งหลายมา ดิฉันปรารถนาจะถวายทาน ฟังธรรม และพบเห็นภิกษุทั้งหลาย
เมื่อนางส่งทูตมา พึงไปด้วย สัตตาหกรณียะ ได้
แต่เมื่อนางไม่ส่งมา ก็ไม่พึงไป พึงกลับใน 7 วัน
701. ดูกรภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง อุบาสิกาในศาสนานี้ได้ให้สร้างนิเวศน์ เพื่อประโยชน์ตน …
702. … ได้ให้สร้างเรือนนอน …
703. … ได้ให้สร้างโรงเก็บของ …
704. … ได้ให้สร้างร้าน …
705. … ได้ให้สร้างโรงกลม …
706. … ได้ให้สร้างร้านค้า …
707.… ได้ให้สร้างโรงร้านค้า …
708.… ได้ให้สร้างเรือนชั้น …
709.… ได้ให้สร้างเรือนโล้น …
710. … ได้ให้สร้างถ้ำ …
711. … ได้ให้สร้างบริเวณ …
712. … ได้ให้สร้างซุ้ม …
713. … ได้ให้สร้างโรงฉัน …
714. … ได้ให้สร้างโรงไฟ …
715. … ได้ให้สร้างกัปปิยกุฎี …
716. … ได้ให้สร้างวัจจกุฎี …
717.… ได้ให้สร้างที่จงกรม …
718.… ได้ให้สร้างโรงจงกรม …
719.… ได้ให้สร้างบ่อน้ำ …
720. … ได้ให้สร้างโรงน้ำ …
721. … ได้ให้สร้างเรือนไฟ …
722.… ได้ให้สร้างโรงเรือนไฟ …
723.… ได้ให้สร้างสระโบกขรณี …
724.… ได้ให้สร้างมณฑป …
725.… ได้ให้สร้างอาราม …
726.… ได้ให้สร้างอารามวัตถุ
อนึ่ง จะมีการมงคลแก่บุตรก็ดี จะมีการมงคลแก่ธิดาก็ดี เขาเจ็บไข้ก็ดี จะกล่าวพระสุตตันตะที่รู้เฉพาะก็ดี
ถ้าเขาส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้งหลายมา จักได้เรียนพระสุตตันตะนี้ไว้ โดยวิธีที่พระสุตตันตะนี้จะไม่เสื่อมสูญไปเสีย หรือว่า เขามีกิจหรือกรณียะอย่างหนึ่งอย่างใดก็ดี
ถ้าเขาส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้งหลายมา ดิฉันปรารถนาจะถวายทาน ฟังธรรม และพบเห็นภิกษุทั้งหลาย
เมื่อนางส่งทูตมา พึงไปด้วย สัตตาหกรณียะ ได้
แต่เมื่อนางไม่ส่งมา ก็ไม่พึงไป พึงกลับใน 7 วัน
727.ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุในศาสนานี้ได้ให้สร้างวิหารอุทิศสงฆ์ …
728.… ภิกษุณีได้ให้สร้างวิหารอุทิศสงฆ์ …
729.… สิกขมานาได้ให้สร้างวิหารอุทิศสงฆ์ …
730. … สามเณรได้ให้สร้างวิหารอุทิศสงฆ์ …
731. … สามเณรีได้ให้สร้างวิหารอุทิศสงฆ์ …
732.… อุทิศภิกษุมากรูปด้วยกัน …
733. … อุทิศภิกษุรูปหนึ่ง …
734. … อุทิศภิกษุณีสงฆ์ …
735. … อุทิศภิกษุณีมากรูปด้วยกัน …
736.… อุทิศภิกษุณีรูปหนึ่ง …
737.… อุทิศสิกขมานามากรูปด้วยกัน …
738.… อุทิศสิกขมานารูปหนึ่ง …
739.… อุทิศสามเณรมากรูปด้วยกัน …
740. … อุทิศสามเณรรูปหนึ่ง …
741. … อุทิศสามเณรีมากรูปด้วยกัน …
742.… อุทิศสามเณรีรูปหนึ่ง …
743. ดูกรภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง สามเณรีในศาสนานี้ได้ให้สร้างวิหารเพื่อประโยชน์ตน …
744.… ได้ให้สร้างเรือนมุงแถบเดียว …
745.… ได้ให้สร้างเรือนชั้น …
746.… ได้ให้สร้างเรือนโล้น …
747.… ได้ให้สร้างถ้ำ …
748.… ได้ให้สร้างบริเวณ …
749.… ได้ให้สร้างซุ้ม …
750. … ได้ให้สร้างโรงฉัน …
751. … ได้ให้สร้างโรงไฟ …
752.… ได้ให้สร้างกัปปิยกุฎี …
753. … ได้ให้สร้างวัจจกุฎี …
754.… ได้ให้สร้างที่จงกรม …
755.… ได้ให้สร้างโรงจงกรม …
756.… ได้ให้สร้างบ่อน้ำ …
757.… ได้ให้สร้างโรงบ่อน้ำ …
758.… ได้ให้สร้างสระโบกขรณี …
759.… ได้ให้สร้างมณฑป …
760. … ได้ให้สร้างอาราม …
761. … ได้ให้สร้างอารามวัตถุ
ถ้านางส่งทูตไปในสำนักภิกษุทั้งหลายว่า ขออาราธนาพระคุณเจ้าทั้งหลายมา ดิฉันปรารถนาจะถวายทาน ฟังธรรม และพบเห็นภิกษุทั้งหลาย
เมื่อนางส่งทูตมา พึงไปด้วย สัตตาหกรณียะ ได้
แต่เมื่อนางไม่ส่งมา ก็ไม่พึงไป พึงกลับใน 7 วัน
* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) นำมาจากพระไตรปิฎก / หัวข้อใหญ่สุด : อาจารโคจรสมฺปนฺนา / หัวข้อย่อยรองลงมา : คัมภีร์ มหาวรรค ภาค 1 ( วินัยปิฎก เล่มที่ 4 ) / หัวข้อย่อยรองลงมา : ขันธ์ที่ 3 : วัสสูปนายิกขันธกะ / หัวข้อย่อยรองลงมา : วัสสูปนายิกขันธกะ : เรื่องทรงอนุญาตสัตตาหกรณียะ
* * * อีกช่องทางหนึ่ง คือ สามารถอ่านได้ใน หนังสือ พุทธวจน เรื่อง อริยวินัย / หน้าที่ : 322 , 323 , 324 , 325 , 326 , 327 , 328 , 329 , 330 , 331 , 332 , 333 , 334
- จบ -
