สมถขันธกะ : อธิกรณ์

 

คำตรัสจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า

เรื่อง สมถขันธกะ : อธิกรณ์

อธิกรณ์ 


( เนื้อหาข้างล่างนี้ มีเลขอ้างอิง ( บรรพ ) ในพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับหลวง เป็นเลขที่ : 632 )  


       โดยสมัยนั้นแล พวกภิกษุวิวาทกับพวกภิกษุณีบ้าง พวกภิกษุณีวิวาทกับพวกภิกษุบ้าง ฝ่ายพระฉันนะเข้าแทรกแซงพวกภิกษุณี แล้ววิวาทกับพวกภิกษุ ให้ถือฝ่ายภิกษุณี บรรดาภิกษุที่เป็นผู้มักน้อย … ต่างก็เพ่งโทษ ติเตียน …

       ทรงสอบถาม … รับสั่งว่า 


       370. ดูกรภิกษุทั้งหลาย อธิกรณ์ ///// 4 นี้ คือ วิวาทาธิกรณ์ /////  อนุวาทาธิกรณ์ /////  อาปัตตาธิกรณ์ /////  กิจจาธิกรณ์ /////  



อธิกรณ์ 4 อย่าง 

1. วิวาทาธิกรณ์ 


( เนื้อหาข้างล่างนี้ มีเลขอ้างอิง ( บรรพ ) ในพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับหลวง เป็นเลขที่ : 633 )  


       ในอธิกรณ์ 4 อย่างนั้น วิวาทาธิกรณ์ เป็นไฉน  

       ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็ภิกษุทั้งหลายในธรรมวินัยนี้ ย่อมวิวาทกันว่า 

       1. นี้เป็นธรรม นี้ไม่เป็นธรรม 

       2. นี้เป็นวินัย นี้ไม่เป็นวินัย 

       3. นี้พระตถาคตเจ้าตรัสภาษิตไว้ นี้พระตถาคตเจ้าไม่ได้ตรัสภาษิตไว้ 

       4. นี้พระตถาคตเจ้าทรงประพฤติมา นี้พระตถาคตเจ้าไม่ได้ทรงประพฤติมา 

       5. นี้พระตถาคตเจ้าทรงบัญญัติไว้ นี้พระตถาคตเจ้าไม่ได้ทรงบัญญัติไว้ 

       6. นี้เป็น อาบัติ /////  นี้ไม่เป็นอาบัติ 

       7. นี้เป็นอาบัติเบา นี้เป็นอาบัติหนัก 

       8. นี้เป็นอาบัติมีส่วนเหลือ นี้เป็นอาบัติหาส่วนเหลือมิได้ 

       9. นี้เป็นอาบัติชั่วหยาบ นี้เป็นอาบัติไม่ชั่วหยาบ 


       ความบาดหมาง ความทะเลาะ ความแก่งแย่ง ความทุ่มเถียง ความกล่าวต่างกัน ความกล่าวประการอื่น การพูดเพื่อความกลัดกลุ้มใจ  ความหมายมั่นในเรื่องนั้นอันใด นี้เรียกว่า วิวาทาธิกรณ์ 



2. อนุวาทาธิกรณ์ 


( เนื้อหาข้างล่างนี้ มีเลขอ้างอิง ( บรรพ ) ในพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับหลวง เป็นเลขที่ : 634 )  


       ในอธิกรณ์ 4 อย่างนั้น อนุวาทาธิกรณ์ เป็นไฉน  

       ดูกรภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง ภิกษุทั้งหลายในธรรมวินัยนี้ ย่อมโจทภิกษุด้วย ศีลวิบัติ /////  อาจารวิบัติ /////  ทิฏฐิวิบัติ /////  หรือ อาชีววิบัติ /////  

       การโจท การกล่าวหา การฟ้องร้อง การประท้วง ความเป็นผู้คล้อยตาม การทำความอุตสาหะโจท การตามเพิ่มกำลังให้ ในเรื่องนั้นอันใด นี้เรียกว่า อนุวาทาธิกรณ์ 



3. อาปัตตาธิกรณ์ 


( เนื้อหาข้างล่างนี้ มีเลขอ้างอิง ( บรรพ ) ในพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับหลวง เป็นเลขที่ : 635 )  


       4นอธิกรณ์ ๔ อย่างนั้น อาปัตตาธิกรณ์ เป็นไฉน  

       อาบัติทั้ง 5 กอง ชื่อ อาปัตตาธิกรณ์ 

       อาบัติทั้ง 7 กอง ชื่อ อาปัตตาธิกรณ์ 

       นี้เรียกว่า อาปัตตาธิกรณ์ 



4. กิจจาธิกรณ์ 


( เนื้อหาข้างล่างนี้ มีเลขอ้างอิง ( บรรพ ) ในพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับหลวง เป็นเลขที่ : 636 )  


       ในอธิกรณ์ 4 อย่างนั้น กิจจาธิกรณ์ เป็นไฉน  

       ความเป็นหน้าที่ ความเป็นกรณีย์แห่งสงฆ์อันใด คือ อปโลกนกรรม /////  ญัตติกรรม /////  ญัตติทุติยกรรม /////  ญัตติจตุตถกรรม /////  นี้เรียกว่า กิจจาธิกรณ์ 



* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) นำมาจากพระไตรปิฎก  /  หัวข้อใหญ่สุด : อาจารโคจรสมฺปนฺนา  /  หัวข้อย่อยรองลงมา : คัมภีร์ จุลวรรค ภาค 1 ( วินัยปิฎก เล่มที่ 6 )  /  หัวข้อย่อยรองลงมา : ขันธ์ที่ 4 : สมถขันธกะ  /  หัวข้อย่อยรองลงมา : สมถขันธกะ : อธิกรณ์ 



* * * อีกช่องทางหนึ่ง คือ สามารถอ่านได้ใน หนังสือ พุทธวจน เรื่อง อริยวินัย  /  หน้าที่ : 768 , 769 , 770

- จบ -