คำตรัสจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า
เรื่อง มหาขันธกะ : การประณามและการให้ขมา
เรื่อง มหาขันธกะ : การประณามและการให้ขมา
การประณามและการให้ขมา
( เนื้อหาข้างล่างนี้ มีเลขอ้างอิง ( บรรพ ) ในพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับหลวง เป็นเลขที่ : 83 )
…ดูกรภิกษุทั้งหลาย ข่าวว่า สัทธิวิหาริกทั้งหลายไม่ประพฤติชอบในอุปัชฌายะทั้งหลาย จริงหรือ
จริง พระพุทธเจ้าข้า
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ไฉนสัทธิวิหาริกทั้งหลายจึงไม่ประพฤติชอบในอุปัชฌายะทั้งหลายเล่า
9.ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกจะไม่ประพฤติชอบในอุปัชฌายะไม่ได้ รูปใดไม่ประพฤติชอบ ต้องอาบัติทุกกฏ
สัทธิวิหาริกทั้งหลายยังไม่ประพฤติชอบอย่างเดิม ภิกษุทั้งหลายจึงกราบทูลเรื่องนั้นแด่พระผู้มีพระภาค พระผู้มีพระภาคตรัสว่า
10.ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้ประณามสัทธิวิหาริกผู้ไม่ประพฤติชอบ
* * * วิธีประณาม
11.ดูกรภิกษุทั้งหลาย ก็แล อุปัชฌายะพึงประณามสัทธิวิหาริกอย่างนี้ว่า
ฉันประณามเธอ เธออย่าเข้ามา ณ ที่นี้ เธอจงขนบาตร จีวรของเธอออกไปเสีย
พึงประณามว่า เธอไม่ต้องอุปัฏฐากฉัน ดังนี้ก็ได้
อุปัชฌายะย่อมยังสัทธิวิหาริกให้รู้ด้วยกายก็ได้
ให้รู้ด้วยวาจา ก็ได้
ให้รู้ด้วยทั้งกายและวาจาก็ได้
เป็นอันประณามแล้ว
ถ้ายังมิได้แสดงอาการกายให้รู้ ยังมิบอกให้รู้ด้วยวาจา ยังมิได้แสดงอาการกายและวาจาให้รู้ สัทธิวิหาริกไม่ชื่อว่าถูกประณาม
สมัยต่อมา สัทธิวิหาริกทั้งหลายถูกประณามแล้ว ไม่ขอให้อุปัชฌายะอดโทษ … ตรัสว่า
12.ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้สัทธิวิหาริก ขอให้อุปัชฌายะอดโทษ
13.ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกถูกประณามแล้วจะไม่ขอให้อุปัชฌายะอดโทษไม่ได้
รูปใดไม่ขอให้อุปัชฌายะอดโทษ ต้องอาบัติทุกกฏ
สมัยต่อมา อุปัชฌายะทั้งหลายอันพวกสัทธิวิหาริกขอให้อดโทษอยู่ ก็ไม่ยอมอดโทษ … ตรัสว่า
14.ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้อุปัชฌายะอดโทษ
อุปัชฌายะทั้งหลายยังไม่ยอมอดโทษอย่างเดิม พวกสัทธิวิหาริกหลีกไปเสียบ้าง สึกไปเสียบ้าง ไปเข้ารีดเดียรถีย์เสียบ้าง … ตรัสว่า
15.ดูกรภิกษุทั้งหลาย อุปัชฌายะอันพวกสัทธิวิหาริกขอให้อดโทษอยู่
จะไม่ยอมอดโทษไม่ได้
รูปใดไม่ยอมอดโทษ ต้องอาบัติทุกกฏ
( เนื้อหาข้างล่างนี้ มีเลขอ้างอิง ( บรรพ ) ในพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับหลวง เป็นเลขที่ : 84 )
ก็โดยสมัยนั้นแล อุปัชฌายะประณามสัทธิวิหาริกผู้ประพฤติชอบ ไม่ประณามสัทธิวิหาริกผู้ประพฤติมิชอบ … ตรัสว่า
16.ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประพฤติชอบ อุปัชฌายะไม่พึงประณาม
รูปใดประณาม ต้องอาบัติทุกกฏ
17.ดูกรภิกษุทั้งหลาย อนึ่ง สัทธิวิหาริกผู้ประพฤติมิชอบ อุปัชฌายะจะไม่ประณามไม่ได้
รูปใดไม่ประณาม ต้องอาบัติทุกกฏ
* * * องค์แห่งการประณาม
18.ดูกรภิกษุทั้งหลาย อุปัชฌายะพึงประณามสัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 คือ
1.หาความรักใคร่อย่างยิ่งในอุปัชฌายะมิได้
2.หาความเลื่อมใสอย่างยิ่งมิได้
3.หาความละอายอย่างยิ่งมิได้
4.หาความเคารพอย่างยิ่งมิได้
5.หาความหวังดีต่ออย่างยิ่งมิได้
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อุปัชฌายะพึงประณามสัทธิวิหาริก ผู้ประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล
19.ดูกรภิกษุทั้งหลาย อุปัชฌายะไม่พึงประณามสัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 คือ
1.มีความรักใคร่อย่างยิ่งในอุปัชฌายะ
2.มีความเลื่อมใสอย่างยิ่ง
3.มีความละอายอย่างยิ่ง
4.มีความเคารพอย่างยิ่ง
5.มีความหวังดีต่ออย่างยิ่ง
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อุปัชฌายะไม่พึงประณามสัทธิวิหาริก ผู้ประกอบด้วยองค์ 5 นี้แ
20.ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 ควรประณาม คือ
1.หาความรักใคร่อย่างยิ่งในอุปัชฌายะมิได้
2.หาความเลื่อมใสอย่างยิ่งมิได้
3.หาความละอายอย่างยิ่งมิได้
4.หาความเคารพอย่างยิ่งมิได้
5.หาความหวังดีต่ออย่างยิ่งมิได้
ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล ควรประณาม
21.ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 ไม่ควรประณาม คือ
1.มีความรักใคร่อย่างยิ่งในอุปัชฌายะ
2.มีความเลื่อมใสอย่างยิ่ง
3.มีความละอายอย่างยิ่ง
4.มีความเคารพอย่างยิ่ง
5.มีความหวังดีอย่างยิ่ง
ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล ไม่ควรประณาม
22.ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 อุปัชฌายะเมื่อไม่ประณาม มีโทษ เมื่อประณาม ไม่มีโทษ คือ
1.หาความรักใคร่อย่างยิ่งในอุปัชฌายะมิได้
2.หาความเลื่อมใสอย่างยิ่งมิได้
3.หาความละอายอย่างยิ่งมิได้
4.หาความเคารพอย่างยิ่งมิได้
5.หาความหวังดีอย่างยิ่งมิได้
ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล อุปัชฌายะ เมื่อไม่ประณาม มีโทษ เมื่อประณาม ไม่มีโทษ
23.ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 อุปัชฌายะ เมื่อประณาม มีโทษ เมื่อไม่ประณาม ไม่มีโทษ คือ
1.มีความรักใคร่อย่างยิ่งในอุปัชฌายะ
2.มีความเลื่อมใสอย่างยิ่ง
3.มีความละอายอย่างยิ่ง
4.มีความเคารพอย่างยิ่ง
5.มีความหวังดีอย่างยิ่ง
ดูกรภิกษุทั้งหลาย สัทธิวิหาริกผู้ประกอบด้วยองค์ 5 นี้แล อุปัชฌายะ เมื่อประณาม มีโทษ เมื่อไม่ประณาม ไม่มีโทษ
* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) นำมาจากพระไตรปิฎก / หัวข้อใหญ่สุด : อาจารโคจรสมฺปนฺนา / หัวข้อย่อยรองลงมา : คัมภีร์ มหาวรรค ภาค 1 ( วินัยปิฎก เล่มที่ 4 ) / หัวข้อย่อยรองลงมา : ขันธ์ที่ 1 : มหาขันธกะ / หัวข้อย่อยรองลงมา : มหาขันธกะ : การประณามและการให้ขมา
* * * อีกช่องทางหนึ่ง คือ สามารถอ่านได้ใน หนังสือ พุทธวจน เรื่อง อริยวินัย / หน้าที่ : 181 , 182 , 183 , 184
- END -
