สหธรรมิก

 

สหธรรมิก  

       สหธรรมิก ( อ่านว่า สะ-หะ-ทำ-มิก ) - ผู้มีการประพฤติธรรมร่วมกัน เช่น พระสงฆ์ทั้งปวงเป็นเพื่อนสหธรรมิกกัน อุบาสกอุบาสิกาเป็นสหธรรมิกกัน 



ข้างบนนี้ เอาข้อมูลมาจาก : https://dict.longdo.com/search/สหธรรมิก/pc  


- - - - - - - - - - - - - - - - - - -  

สหธรรมิก 

       อ่านว่า สะ-หะ-ทำ-มิก 

       บาลีเป็น “สหธมฺมิก” อ่านว่า สะ-หะ-ทำ-มิ-กะ 

       ประกอบด้วย สห + ธมฺมิก 


       ( 1 ) “สห” ( สะ-หะ ) 

       เป็นคำบุรพบทและอุปสรรค แปลว่า พร้อม , กับ , พร้อมด้วย 

       พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ แปล “สห” ว่า conjunction with , together , accompanied by ( ต่อเนื่อง, ด้วยกัน , ติดตามด้วย ) 

       “สห” ในบาลีมีความหมายเพียงแค่ พร้อมกัน ร่วมกัน เช่น ไปด้วยกัน อยู่ด้วยกัน ทำพร้อมกัน แต่ไม่ได้หมายถึง “รวมกันเป็นหนึ่งเดียว” ( United ) เสมอไป 



       ( 2 ) “ธมฺมิก” ( ทำ-มิ-กะ ) 

       ประกอบด้วย ธมฺม + อิก ปัจจัย 

       ทบทวนรากศัพท์ “ธมฺม” 

       “ธมฺม” มีรากศัพท์มาจาก ธรฺ ( ธาตุ = ทรงไว้ ) + รมฺม ( ปัจจัย ) ลบ รฺ ที่สุดธาตุ ( ธรฺ > ธ ) และ ร ต้นปัจจัย ( รมฺม > มฺม ) 

       : ธรฺ > ธ + รมฺม > มฺม : ธ + มฺม = ธมฺม แปลตามศัพท์ว่า “สภาพที่ทรงไว้” 

       ธมฺม สันสกฤตเป็น ธรฺม เราเขียนอิงสันสกฤตเป็น ธรรม 



       พจน.54 บอกความหมายของ “ธรรม” ไว้ดังนี้ -

       ( 1 ) คุณความดี เช่น เป็นคนมีธรรมะ เป็นคนมีศีลมีธรรม 

       ( 2 ) คําสั่งสอนในศาสนา เช่น แสดงธรรม ฟังธรรม ธรรมะของพระพุทธเจ้า 

       ( 3 ) หลักประพฤติปฏิบัติในศาสนา เช่น ปฏิบัติธรรม ประพฤติธรรม 

       ( 4 ) ความจริง เช่น ได้ดวงตาเห็นธรรม 

       ( 5 ) ความยุติธรรม , ความถูกต้อง , เช่น ความเป็นธรรมในสังคม 

       ( 6 ) กฎ , กฎเกณฑ์ , เช่น ธรรมะแห่งหมู่คณะ 

       ( 7 ) กฎหมาย เช่น ธรรมะระหว่างประเทศ 

       ( 8 ) สิ่งของ เช่น เครื่องไทยธรรม 

       ธมฺม + อิก = ธมฺมิก คำแปลสามัญที่สุดคือ “ประกอบด้วยธรรม” 



       พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ แปล “ธมฺมิก” ไว้ดังนี้ -

       ( 1 ) lawful , according to the Dhamma or the rule ( ชอบด้วยกฎหมาย, ถูกตามธรรมหรือกฎเกณฑ์ ) 

       ( 2 ) proper , fit , right ( สมควร , เหมาะสม , ถูกต้อง ) 

       ( 3 ) permitted , legitimate , justified ( ได้รับอนุญาต , ถูกกฎหมาย , มีเหตุผลถูกต้อง ) 

       ( 4 ) righteous , honourable , of good character , just ( ชอบธรรม , มีเกียรติ , มีอุปนิสัยดี , ยุติธรรม ) 


       สห + ธมฺมิก = สหธมฺมิก แปลตามศัพท์ว่า “ประกอบด้วยธรรมร่วมกัน” หมายถึง ผู้ประพฤติธรรมร่วมกัน 


       พจนานุกรมบาลี-อังกฤษ แปล “สหธมฺมิก” ว่า having the same Dhamma , co-religionist ( ผู้มีธรรมเสมอกัน , ผู้ถือศาสนาเดียวกัน ) 


       พจนานุกรมพุทธศาสตร์ ไทย-อังกฤษ ของท่าน ป.อ.ปยุตฺโต บอกไว้ว่า -

       “สหธรรมิก ( Sahadhammika ) : co-religionists ; fellow Dhamma-farer” 


       พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ.2554 บอกไว้ว่า -

       “สหธรรมิก : ( คำนาม ) ผู้มีการประพฤติธรรมร่วมกัน เช่น พระสงฆ์ทั้งปวงเป็นเพื่อนสหธรรมิกกัน อุบาสกอุบาสิกาเป็นสหธรรมิกกัน  ( ป. สหธมฺมิก )” 


       พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ ของท่าน ป.อ.ปยุตฺโต อธิบายไว้ว่า -

       “สหธรรมิก : ผู้มีธรรมร่วมกัน , ผู้ประพฤติธรรมร่วมกัน แสดงไว้ในคัมภีร์มหานิทเทส แห่งพระสุตตันตปิฎก มี 7 คือ ภิกษุ ภิกษุณี สิกขมานา สามเณร สามเณรี อุบาสก อุบาสิกา ; ในสัตตาหกรณียะ หมายถึง 5 อย่างแรกเท่านั้น เรียกว่า สหธรรมิก 5 ( คัมภีร์ฝ่ายวินัยทั่วไปก็มักหมายเฉพาะจำนวน 5 )” 

       : ถ้าไม่มีเพื่อนที่เป็นธรรม ก็จงมีธรรมเป็นเพื่อนเถิด



ข้างบนนี้ เอาข้อมูลมาจาก : https://dhamtara.com/?p=3859 


- - - - - - - - - - - - - - - - - - -  

- จบ -