จีวรขันธกะ : ข้ออนุญาตเกี่ยวกับการย้อมผ้า

 

คำตรัสจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า

เรื่อง จีวรขันธกะ : ข้ออนุญาตเกี่ยวกับการย้อมผ้า 

ข้ออนุญาตเกี่ยวกับการย้อมผ้า


( เนื้อหาข้างล่างนี้ มีเลขอ้างอิง ( บรรพ ) ในพระไตรปิฎกภาษาไทย ฉบับหลวง เป็นเลขที่ : 147 )  


       216. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตน้ำย้อม 6 อย่าง คือ

       น้ำย้อมเกิดแต่รากหรือเง่า 1 

       น้ำย้อมเกิดแต่ต้นไม้ 1  

       น้ำย้อมเกิดแต่เปลือกไม้ 1 

       น้ำย้อมเกิดแต่ใบไม้ 1  

       น้ำย้อมเกิดแต่ดอกไม้ 1 

       น้ำย้อมเกิดแต่ผลไม้ 1 



       สมัยต่อมา ภิกษุทั้งหลายย้อมจีวรด้วยน้ำย้อมที่เย็น จีวรมีกลิ่นสาบ

       … ตรัสว่า 

       217. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตหม้อย้อมขนาดเล็กเพื่อต้มน้ำย้อม 



       น้ำย้อมล้นหม้อ

       … ตรัสว่า  

       218. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้ผูกตะกร้อกันล้น 



       สมัยต่อมา ภิกษุทั้งหลายไม่รู้ว่าน้ำย้อมต้มสุกแล้ว หรือยังไม่สุก

       … ตรัสว่า  

       219. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้หยดหยาดน้ำลงในน้ำ หรือหลังเล็บ 



       สมัยต่อมา ภิกษุทั้งหลายยกหม้อน้ำย้อมลง ทำหม้อกลิ้งไป หม้อแตก

       … ตรัสว่า 

       220. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตกระบวยตักน้ำย้อมอันเป็นภาชนะมีด้าม 



       สมัยต่อมา ภิกษุทั้งหลายไม่มีภาชนะสำหรับย้อม 

       … ตรัสว่า 

       221. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตอ่างสำหรับย้อม หม้อสำหรับย้อม 



       สมัยต่อมา ภิกษุทั้งหลายขยำจีวรในถาดบ้าง ในบาตรบ้าง จีวรขาดปริ

       … ตรัสว่า 

       222. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตรางสำหรับย้อม 



       สมัยต่อมา ภิกษุทั้งหลายตากจีวรบนพื้นดิน จีวรเปื้อนฝุ่น 

       … ตรัสว่า 

       223. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตเครื่องรองทำด้วยหญ้า 



       เครื่องรองทำด้วยหญ้าถูกปลวกกัด 

        … ตรัสว่า 

       224. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตราวจีวร สายระเดียง 



       ภิกษุทั้งหลายตากจีวรตอนกลาง น้ำย้อมหยดออกทั้งสองชาย

       … ตรัสว่า 

       225. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้ผูกมุมจีวรไว้ 



       มุมจีวรชำรุด

       … ตรัสว่า 

       226. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตด้ายผูกมุมจีวร 



       น้ำย้อมหยดออกชายเดียว 

       … ตรัสว่า 

       227.ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้ย้อมจีวรพลิกกลับไปกลับมา

       แต่เมื่อหยาดน้ำยังหยดไม่ขาดสาย อย่าหลีกไป  



       สมัยต่อมา จีวรเป็นผ้าเนื้อแข็ง

       … ตรัสว่า 

       228. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้จุ่มลงในน้ำ 



       สมัยต่อมา จีวรเป็นผ้ากระด้าง

       … ตรัสว่า 

       229. ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตให้ทุบด้วยฝ่ามือ



* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) นำมาจากพระไตรปิฎก  /  หัวข้อใหญ่สุด : อาจารโคจรสมฺปนฺนา  /  หัวข้อย่อยรองลงมา : คัมภีร์ มหาวรรค ภาค 2 ( วินัยปิฎก เล่มที่ 5 )  /  หัวข้อย่อยรองลงมา : ขันธ์ที่ 4 : จีวรขันธกะ  /  หัวข้อย่อยรองลงมา : จีวรขันธกะ : ข้ออนุญาตเกี่ยวกับการย้อมผ้า 



* * * อีกช่องทางหนึ่ง คือ สามารถอ่านได้ใน หนังสือ พุทธวจน เรื่อง อริยวินัย  /  หน้าที่ : 482 , 483

- จบ -