วิกัป

 

วิกัป

วิกัป, วิกัปป์

       ทำให้เป็นของสองเจ้าของ คือขอให้ภิกษุสามเณรอื่นร่วมเป็นเจ้าของบาตรหรือจีวรนั้นๆ ด้วย ทำให้ไม่ต้องอาบัติเพราะเก็บอติเรกบาตรหรืออติเรกจีวรไว้เกินกำหนด 

       วิกัปมี 2 คือ วิกัปต่อหน้า และวิกัปลับหลัง 

       วิกัปต่อหน้า คือ วิกัปต่อหน้าผู้รับ ถ้าจีวรผืนเดียว อยู่ในหัตถบาส ว่า "อิมํ จีวรํ ตุยฺหํ วิกปฺเปมิ" แปลว่า "ข้าพเจ้าวิกัปจีวรผืนนี้แก่ท่าน" ( ถ้าวิกัปจีวร ๒ ผืนขึ้นไป ว่า "อิมานิ จีวรานิ" แทน "อิมํ จีวรํ", ถ้าวีจรที่วิกัปอยู่นอกหัตถบาส ว่า "เอตํ" แทน "อิมํ" ว่า "เอตานิ" แทน "อิมานิ", ถ้าวิกัปแก่ภิกษุผู้แก่กว่า จะใช้บทว่า "อายสฺมโต" แทน "ตุยฺหํ" ก็ควร )

       วิกัปลับหลัง คือ วิกัปให้แก่สหธรรมิกรูปใดรูปหนึ่ง ผู้มิได้อยู่เฉพาะหน้า โดยเปล่งวาจาต่อหน้าสหธรรมิกรูปอื่น ถ้าจีวรผืนเดียว อยู่ในหัตถบาส ว่า "อิมํ จีวรํ อิตฺถนฺนามสฺส วิกปฺเปมิ" แปลว่า "ข้าพเจ้าวิกัปจีวรผืนนี้ แก่ท่านผู้ชื่อนี้" ( ถ้าวิกัปแก่ภิกษุชื่อว่าอุตตระ ก็บอกชื่อว่า "อุตฺตรสฺส ภิกฺขุโน" หรือ "อายสฺมโต อุตฺตรสฺส" แทน "อิตฺถนฺนามสฺส" สุดแต่ผู้รับอ่อนกว่าหรือแก่กว่า, ถ้าวิกัปจีวรหลายผืน หรือจีวรอยู่นอกหัตถบาส พึงเปลี่ยนคำ โดยเทียบตามแบบวิกัปต่อหน้า ) 

       จีวรที่ีวิกัปไว้ จะบริโภค ต้องขอให้ผู้รับถอนก่อน มิฉะนั้น หากบริโภค จะต้องอาบัติปาจิตตีย์ เมื่อผู้ที่ได้รับไว้นั้นถอนแล้ว จึงใช้ได้, คำถอนสำหรับจีวรที่อยู่ในหัตถบาส ว่า "อิมํ จีวรํ มยฺหํ สนฺตกํ ปริภุญฺช วา วิสชฺเชหิ วา ยถาปจฺจยํ วากโรหิ" แปลว่า "จีวรผืนนี้ของข้าพเจ้า ท่านจงใช้สอยก็ตาม จงสละก็ตาม จงทำตามปัจจัยก็ตาม" ( ถ้าผู้ถอนอ่อนกว่า พึงว่า "อิมํ จีวรํ มยฺหํ สนฺตกํ ปริภุญฺชถวา วิสชฺเชถ วา ยถาปจฺจยํ วา กโรถ", คำที่พึงเปลี่ยนทั้งหลาย เช่น ชื่อของ จำนวนของ และที่ของตั้งอยู่ในหรือนอกหัตถบาส พึงเทียบเคียงกับคำที่กล่าวแล้วข้างต้น ) 

       ในเรื่องเกี่ยวกับการวิกัปนี้ มีแนวทางปฏิบัติที่พระอาจารย์นักวินัยแนะนำไว้ และพระมติในหนังสือวินัยมุข อันควรทราบว่า ผ้าที่จะอธิษฐานเป็นผ้าปูนอนก็ดี เป็นผ้าบริขารโจลก็ดี ต้องเป็นของที่ไม่ใช้นุ่งห่ม จึงอธิษฐานขึ้น เช่น ภิกษุถอนผ้าอุตตราสงส์ผืนเก่าเสีย ไม่คิดจะใช้นุ่งห่มอีก และอธิษฐานผืนใหม่แล้ว จะอธิษฐานผืนเก่านั้นเป็นผ้าปูนอนเช่นนี้ได้ แต่ถ้ายังจะใช้นุ่งห่ม ควรวิกัปไว้ตามแผน ส่วนผ้าบริขารโจลนั้น ก็เช่นผ้ากรองน้ำ ถุงบาตร และย่าม อันมิใช้ของใช้นุ่งห่ม และไม่ใช่เป็นของใหญ่ ตลอดจนผ้าบริขารอย่างอื่น ซึ่งมีสีและดอกอันห้ามในผ้านุ่งห่ม อย่างนี้ อธิษฐานขึ้น ส่วนผ้าที่จะใช้นุ่งห่ม แม้เพียงผืนเล็กพอใช้เป็นเครื่องประกอบเข้าเป็นผ้านุ่งห่มได้ แม้แต่ผ้าขาว มีประมาณตั้งแต่ยาว 8 นิ้ว กว้าง 4 นิ้วขึ้นไป จัดว่าเป็นจีวรตามกำหนดอย่างต่ำที่จะต้องวิกัป 

       อนึ่ง ผ้าอาบน้ำฝน เป็นของที่ทรงอนุญาตเป็นบริขารพิเศษชั่วคราวของภิกษุ อธิษฐานไว้ใช้ได้ตลอด 4 เดือนแห่งฤดูฝน พ้นนั้นให้วิกัปไว้ 

       ทั้งนี้ มีพุทธานุญาตไว้คราวหนึ่ง (วินย.5/160/218) ซึ่งใช้เป็นที่อ้างอิงในเรื่องที่ว่าผ้าอย่างไหนจะต้องอธิษฐาน หรือต้องวิกัป อย่างไร ใจความว่า ไตรจีวร ผ้าปูนั่ง ( นิสีทนะ ) ผ้าปูนอน ( ปัจจัตถรณะ ) ผ้าเช็ดหน้าเช็ดปาก ( มุขปุญฉนโจละ ) และผ้าบริขารโจล ให้อธิษฐาน ไม่ใช่ให้วิกัป , ผ้าอาบน้ำฝน ( วัสสิกสาฎก ) ให้อธิษฐานใช้ตลอด ๔ เดือนแห่งฤดูฝน พ้นจากนั้น ให้วิกัปไว้ , ผ้าปิดฝี ( กัณฑุปฏิจฉาทิ ) ให้อธิษฐานใช้ตลอดเวลาที่อาพาธ พ้นจากนั้นให้วิกัปไว้ ; ผ้าจีวรขนาดอย่างต่ำยาว 8 นิ้ว กว้าง 4 นิ้ว โดยนิ้วพระสุคต ต้องวิกัป 

       ส่วนในการวิกัปบาตร ถ้าบาตรใบเดียว อยู่ในหัตถบาส ว่า "อิมํ ปตฺตํ ตุยฺหํ วิกปฺเปมิ" ถ้าบาตรหลายใบ ว่า "อิเม ปตฺเต" แทน "อิมํ ปติตํ" ; ถ้าบาตรอยู่นอกหัตถบาส ว่า "เอตํ" แทน "อิมํ" บาตรหลายใบ ว่า "เอเต" แทน "อิเม" ) , บาตรที่วิกัปไว้แล้ว ไม่มีกำหนดให้ถอนก่อนจึงบริโภค พึงใช้เป็นของวิกัป แต่เมื่อจะอธิษฐาน พึงให้ถอนก่อน ;


ข้างบนนี้ เอาข้อมูลมาจาก : https://book.watnyanaves.net/dictionary/display/1876 


- - - - - - - - - - - - - - - - - - -  

ถาม - อยากจะทราบคะว่าเข้าใจถูกรึเปล่าเรื่องการวิกัปผ้า 

       ภิกขุรับผ้าจำนำพรรษาแล้ว สามารถใช้ได้ 1 เดือน หลังจากนั้นไม่เกิน 10 วันต้องวิกัป ทำให้เป็นสองเจ้าของก่อน

       ผู้รับวิกัปจะถอนวิกัปให้ และคืนผ้ามาว่าจะสามารถนำผ้านั้นมาใช้ทำอะไรก็ได้ เช่นเอามาใช้เอง สละเข้ากองกลาง แจกจำหน่าย 

       หากจะนำมาใช้เองเช่น เอาสบงมาเป็นผ้าอาศัย ก็ต้องเอามาอธิษฐานใหม่ให้เป็น บริขารโจลัง ก่อนรึเปล่าคะ และวิกัปนี่ทำครั้งเดียว หรือต้องทำอยู่เรื่อยๆ คะ

       ขอบคุณคะ


ตอบ - หลังจากวิกัปแล้ว ก็เอามาใช้แบบคล้ายๆเป็นของส่วนตัวไปได้เลย วิกัป ทำเพียงครั้งเดียวก็ใช้ไปจนขาดกระจุยได้เลย... เพียงแต่ทำใจว่า นั่นไม่ใช่ของส่วนตัว เป็นแค่ของยืมมาใช้ เท่านั้น ,

       ไม่ต้องมาอธิษฐานเป็นบริขารโจลังอีก เพราะการเอามาอธิษฐานเป็นบริขารโจลัง นั่นคือเอามาเป็นของส่วนตัว



ข้างบนนี้ เอาข้อมูลมาจาก : https://pantip.com/topic/35365707 


- - - - - - - - - - - - - - - - - - -  

- จบ -