ปริวาส
ปริวาส ( อ่านว่า ปะ-ริ-วาด ) - วิธีลงโทษตนเองของพระสงฆ์ที่ทำผิดวินัยต้อง อาบัติสังฆาทิเสส คือ กักบริเวณตนเองอยู่ในที่จำกัด
- - - - - - - - - - - - - - - - - - -
การทำคืนอาบัติสังฆาทิเสส
ปาริวาสิกวัตร ( ปาริวาสิกขันธกะ )
ดูกรภิกษุทั้งหลาย เพราะเหตุนี้แล เราจักบัญญัติวัตรแก่ภิกษุทั้งหลายผู้อยู่ปริวาส โดยประการที่ภิกษุผู้อยู่ปริวาส ต้องประพฤติทุกรูป คือ
หมวดที่ 1
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อันภิกษุผู้อยู่ปริวาสพึงประพฤติชอบ วิธีประพฤติชอบในวัตรนั้น ดังต่อไปนี้
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ภิกษุผู้อยู่ปริวาส
- ไม่พึงให้อุปสมบท
- ไม่พึงให้นิสัย
- ไม่พึงให้สามเณรอุปัฏฐาก
- ไม่พึงรับสมมติเป็นผู้สั่งสอนภิกษุณี
- แม้ได้รับสมมติแล้ว ก็ไม่พึงสั่งสอนภิกษุณี
- สงฆ์ให้ปริวาสเพื่ออาบัติใด ไม่พึงต้องอาบัตินั้น
- ไม่พึงต้องอาบัติอื่นอันเช่นกัน
- ไม่พึงต้องอาบัติอันเลวทรามกว่านั้น
- ไม่พึงติกรรม
- ไม่พึงติภิกษุทั้งหลายผู้ทำกรรม
- ไม่พึงห้ามอุโบสถแก่ปกตัตตะภิกษุ
- ไม่พึงห้ามปวารณาแก่ปกตัตตะภิกษุ
- ไม่พึงทำการไต่สวน
- ไม่พึงเริ่มอนุวาทาธิกรณ์
- ไม่พึงยังภิกษุอื่นให้ทำโอกาส
- ไม่พึงโจทภิกษุอื่น
- ไม่พึงให้ภิกษุอื่นให้การ
- ไม่พึงช่วยภิกษุกับภิกษุให้สู้อธิกรณ์กัน
หมวดที่ 2
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อันภิกษุผู้อยู่ปริวาส
- ไม่พึงไปข้างหน้าแห่งปกตัตตะภิกษุ
- ไม่พึงนั่งข้างหน้าแห่งปกตัตตะภิกษุ
- พึงพอใจด้วยอาสนะสุดท้าย ที่นอนสุดท้าย วิหารสุดท้ายของสงฆ์ ที่สงฆ์จะพึงให้แก่เธอ
- ไม่พึงมีปกตัตตะภิกษุ เป็นสมณะนำหน้า หรือตามหลังเข้าไปสู่สกุล
- ไม่พึงสมาทานอารัญญิกธุดงค์
- ไม่พึงสมาทานปิณฑปาติกธุดงค์ และ ไม่พึงให้เขานำบิณฑบาตมาส่ง เพราะปัจจัยนั้น ด้วยคิดว่าคนทั้งหลายอย่ารู้เรา
หมวดที่ 3
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อันภิกษุผู้อยู่ปริวาส
- เป็นอาคันตุกะไป พึงบอก
- มีอาคันตุกะมา ก็พึงบอก
- พึงบอกในอุโบสถ
- พึงบอกในปวารณา
- ถ้าอาพาธ พึงสั่งทูตให้บอก
หมวดที่ 4
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อันภิกษุผู้อยู่ปริวาส
- ไม่พึงออกจากอาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสที่หาภิกษุมิได้
- ไม่พึงออกจากอาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่ถิ่นมิใช่อาวาสที่หาภิกษุมิได้
- ไม่พึงออกจากอาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่หาภิกษุมิได้
- ไม่พึงออกจากถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสที่หาภิกษุมิได้
- ไม่พึงออกจากถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่ถิ่นมิใช่อาวาสที่หาภิกษุมิได้
- ไม่พึงออกจากถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่หาภิกษุมิได้
- ไม่พึงออกจากอาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสที่หาภิกษุมิได้
- ไม่พึงออกจากอาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่ถิ่นมิใช่อาวาสที่หาภิกษุมิได้
- ไม่พึงออกจากอาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่หาภิกษุมิได้
ทั้งนี้ เว้นแต่ไปกับปกตัตตะภิกษุ เว้นแต่มีอันตราย
หมวดที่ 5
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อันภิกษุผู้อยู่ปริวาส
- ไม่พึงออกจากอาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสที่มีภิกษุ แต่เป็นนานาสังวาส
- ไม่พึงออกจากอาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่ถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ แต่เป็นนานาสังวาส
- ไม่พึงออกจากอาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ แต่เป็นนานาสังวาส
- ไม่พึงออกจากถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสที่มีภิกษุ แต่เป็นนานาสังวาส
- ไม่พึงออกจากถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่ถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ แต่เป็นนานาสังวาส
- ไม่พึงออกจากถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ แต่เป็นนานาสังวาส
- ไม่พึงออกจากอาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสที่มีภิกษุ แต่เป็นนานาสังวาส
- ไม่พึงออกจากอาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่ถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ แต่เป็นนานาสังวาส
- ไม่พึงออกจากอาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ แต่เป็นนานาสังวาส
ทั้งนี้ เว้นแต่ไปกับปกตัตตะภิกษุ เว้นแต่มีอันตราย
หมวดที่ 6
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อันภิกษุผู้อยู่ปริวาส
- พึงออกจากอาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสที่มีภิกษุ เป็นสมานสังวาส
- พึงออกจากอาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่ถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ เป็นสมานสังวาส
- พึงออกจากอาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ เป็นสมานสังวาส
- พึงออกจากถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสที่มีภิกษุ เป็นสมานสังวาส
- พึงออกจากถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่ถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ เป็นสมานสังวาส
- พึงออกจากถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ เป็นสมานสังวาส
- พึงออกจากอาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสที่มีภิกษุ เป็นสมานสังวาส
- พึงออกจากอาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่ถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ เป็นสมานสังวาส
- พึงออกจากอาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ ไปสู่อาวาสหรือถิ่นมิใช่อาวาสที่มีภิกษุ เป็นสมานสังวาส
ทั้งนี้ ที่รู้ว่าอาจจะไปถึงในวันนี้เทียว
หมวดที่ 7
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อันภิกษุผู้อยู่ปริวาส
- ไม่พึงอยู่ในที่มุงอันเดียวกันในอาวาสกับปกตัตตะภิกษุ
- ไม่พึงอยู่ในที่มุงอันเดียวกันในถิ่นมิใช่อาวาส
- ไม่พึงอยู่ในที่มุงอันเดียวกันในอาวาสก็ดี ในถิ่นมิใช่อาวาสก็ดี
- เห็นปกตัตตะภิกษุแล้ว พึงลุกออกจากอาสนะ
- พึงนิมนต์ปกตัตตะภิกษุให้นั่ง
- ไม่พึงนั่งในอาสนะเดียวกันกับปกตัตตะภิกษุ
- เมื่อปกตัตตะภิกษุนั่ง ณ อาสนะต่ำ ไม่พึงนั่ง ณ อาสนะสูง
- เมื่อปกตัตตะภิกษุนั่ง ณ พื้นดิน ไม่พึงนั่ง ณ อาสนะ
- ไม่พึงจงกรมในที่จงกรมอันเดียวกันกับปกตัตตะภิกษุ
- เมื่อปกตัตตะภิกษุจงกรมอยู่ในที่จงกรมต่ำ ไม่พึงจงกรมในที่จงกรมสูง
- เมื่อปกตัตตะภิกษุจงกรม ณ พื้นดิน ไม่พึงจงกรมในที่จงกรม
หมวดที่ 8
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อันภิกษุผู้อยู่ปริวาส
- ไม่พึงอยู่ในที่มุงเดียวกันในอาวาส กับภิกษุอยู่ปริวาสผู้แก่พรรษากว่า
- ไม่พึงอยู่ในที่มุงเดียวกันในถิ่นมิใช่อาวาส
- ไม่พึงอยู่ในที่มุงเดียวกันในอาวาสก็ดี ในถิ่นมิใช่อาวาสก็ดี
- ไม่พึงนั่งในอาสนะเดียวกันกับภิกษุอยู่ปริวาสผู้แก่พรรษากว่า หรือกับภิกษุผู้ควรชักเข้าหาอาบัติเดิม หรือกับภิกษุผู้ควรมานัต หรือกับภิกษุผู้ประพฤติมานัต หรือกับภิกษุผู้ควรอัพภาน
- เมื่อเธอเหล่านั้นนั่ง ณ อาสนะต่ำ ไม่พึงนั่ง ณ อาสนะสูง
- เมื่อเธอเหล่านั้นนั่ง ณ พื้นดิน ไม่พึงนั่ง ณ อาสนะ
- ไม่พึงจงกรมในที่จงกรมเดียวกัน
- เมื่อเธอเหล่านั้นจงกรมอยู่ในที่จงกรมต่ำ ไม่พึงจงกรมในที่จงกรมสูง
- เมื่อเธอเหล่านั้นจงกรมอยู่ ณ พื้นดิน ไม่พึงจงกรมในที่จงกรม
หมวดพิเศษ
ดูกรภิกษุทั้งหลาย อันภิกษุผู้อยู่ปริวาสไม่พึงยินดีการกราบไหว้ การลุกรับ อัญชลีกรรม สามีจิกรรม การนำอาสนะมาให้ การนำที่นอนมาให้ การล้างเท้า การตั้งตั่งรองเท้า การตั้งกระเบื้องเช็ดเท้า การรับบาตร จีวร การถูหลังให้เมื่ออาบน้ำ ของปกตัตตะภิกษุทั้งหลาย รูปใดยินดี ต้องอาบัติทุกกฏ
- ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตการกราบไหว้ การลุกรับ อัญชลีกรรม สามีจิกรรม การนำอาสนะมาให้ การนำที่นอนมาให้ การล้างเท้า การตั้งตั่งรองเท้า การตั้งกระเบื้องเช็ดเท้า การรับบาตร จีวร การถูหลังให้เมื่ออาบน้ำของภิกษุทั้งหลายผู้อยู่ปริวาสด้วยกัน ตามลำดับผู้แก่พรรษา
- ดูกรภิกษุทั้งหลาย เราอนุญาตกิจ 5 อย่าง คือ อุโบสถ , ปวารณา , ผ้าอาบน้ำฝน , การสละภัตร และ การรับภัตร แก่ภิกษุทั้งหลายผู้อยู่ปริวาสด้วยกัน ตามลำดับผู้แก่พรรษา
เรียบเรียงจาก พระไตรปิฎก ฉบับหลวง เล่มที่ 6 ข้อที่ 321 - 329 หน้า 130 - 134
- จบ -
