สมณกัปปะ
สมณกัปปะ คือ วิธีการทำอาหารหรือผลไม้ต่างๆ ให้สมควรแก่การที่ภิกษุจะถือเอามาฉันได้
โดยใช้ให้ทำด้วยคำพูดอันเป็นสมณโวหารคือคำพูดที่สมควรแก่สมณะที่จะใช้พูดในโอกาสต่างๆ ดังที่พระพุทธองค์ตรัสไว้ว่า
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย พวกเธอจงรับประเคนฉันเถิด เราอนุญาตให้ฉันผลไม้” โดย สมณกัปปะ 5 อย่าง คือ
1. ผลไม้ที่จี้ด้วยไฟ
2. ผลไม้ที่กรีดด้วยมีด
3. ผลไม้ที่จิกด้วยเล็บ
4. ผลไม้ที่ไม่มีเมล็ด
5. ผลไม้ที่ปล้อนเมล็ดออกได้”
(วิ.จูฬ. 7 ( 9 ) / 11 - 12 )
แต่พระภิกษุในยุคปัจจุบันนี้ ไม่ได้ให้โยมทำกัปปิยะ เวลาโยมเอาผลไม้ ผักบุ้ง บัวบก ข่า ขิง หอม และกระเทียม เป็นต้น ซึ่งเป็นพืชผักผลไม้ที่จะปลูกขึ้นได้มาถวาย พระรับประเคนแล้วก็ฉันเลย โดยไม่คำนึงถึงวินัยข้อนี้
การประพฤติวินัยเกี่ยวกับการทำกัปปิยะที่มีอยู่ในเวลานี้ จะเห็นได้บ้างก็เฉพาะพระที่ยังใคร่ศึกษาพระวินัยอยู่บางแห่งเท่านั้น นอกนี้แล้วไม่ปรากฏให้เห็น คงเป็นเพราะไม่รู้หรือคิดว่าเป็นเรื่องจุกจิก หยุมหยิม วุ่นวาย หรือเพราะชอบอะไรง่ายๆ ดังนั้นขึ้นชื่อว่าพระวินัยบัญญัติแล้วจะยากง่ายอย่างไรก็ต้องปฏิบัติตาม
เราไม่มีสิทธิ์ที่จะเลือกประพฤติตามใจชอบของตนได้
- จบ -
