หลักในการจัดสรรทรัพย์

 

พุทธวจน - คําสอนจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า

เรื่อง หลักในการจัดสรรทรัพย์  

      คหบดี! อริยสาวกนั้น ใช้โภคทรัพย์ ที่ตนหาได้มาด้วยความเพียรเป็นเครื่องลุกขึ้น รวบรวมมาด้วยกําลังแขน มีตัวชุ่มด้วยเหงื่อ เป็นโภคทรัพย์ประกอบด้วยธรรม ได้มาโดยธรรม เพื่อกระทํากรรมในหน้าที่ 4 ประการ 4 ประการ เป็นอย่างไร คือ

       ( 1 ) อริยสาวกนั้น ใช้โภคทรัพย์อันตนหาได้มาโดย ชอบธรรมในการเลี้ยงตนให้เป็นสุข อิ่มหนํา บริหารตนให้อยู่เป็นสุขโดยถูกต้อง ในการเลี้ยงมารดาและบิดา ให้เป็นสุข อิ่มหนํา บริหารท่านทั้งสองให้อยู่เป็นสุขโดยถูกต้อง ในการเลี้ยงบุตร ภรรยา ทาสและกรรมกรชายหญิง ให้เป็นสุข อิ่มหนํา บริหารให้อยู่กันอย่างเป็นสุขโดยถูกต้อง ในการเลี้ยงมิตรอํามาตย์ให้เป็นสุข อิ่มหนํา บริหารให้อยู่เป็นสุขโดยถูกต้อง นี้เป็นการบริโภคทรัพย์ฐานที่ 1 อันอริยสาวกนั้นถึงแล้ว บรรลุแล้ว บริโภคแล้วโดยชอบด้วย เหตุผล

       ( 2 ) คหบดี! ข้ออื่นยังมีอีก อริยสาวกนั้น ใช้โภคทรัพย์อันตนหาได้มาโดยชอบธรรม ในการปิดกั้นอันตรายทั้งหลาย ทําตนให้ปลอดภัยจากอันตรายทั้งหลาย ที่เกิดจากไฟ จากน้ํา จากพระราชา จากโจร หรือจากทายาทที่ไม่เป็นที่รักนั้น ๆ นี้เป็นการบริโภคทรัพย์ฐานที่ 2 อันอริยสาวกนั้นถึงแล้ว บรรลุแล้ว บริโภคแล้วโดยชอบด้วย เหตุผล

       ( 3 ) คหบดี! ข้ออื่นยังมีอีก อริยสาวกนั้น ใช้โภคทรัพย์อันตนหาได้มาโดยชอบธรรม ในการกระทําพลีกรรม 5 ประการ คือ ญาติพลี ( สงเคราะห์ญาติ ) อติถิพลี ( สงเคราะห์แขก) ปุพพเปตพลี ( สงเคราะห์ผู้ล่วงลับไปแล้ว ) ราชพลี ( ช่วยชาติ ) เทวตาพลี ( สงเคราะห์เทวดา ) นี้เป็นการบริโภคทรัพย์ฐานที่ 3 อันอริยสาวกนั้นถึงแล้ว บรรลุแล้ว บริโภคแล้วโดยชอบด้วยเหตุผล

       ( 4 ) คหบดี! ข้ออื่นยังมีอีก อริยสาวกนั้น ใช้โภคทรัพย์อันตนหามาได้โดยชอบธรรม ในการตั้งไว้ซึ่งทักษิณา อุทิศแก่สมณพราหมณ์ทั้งหลายผู้งดเว้นแล้วจากความประมาทมัวเมา ผู้ตั้งมั่นอยู่ในขันติและโสรัจจะ ผู้ฝึกฝนทําความสงบ ทําความดับเย็นแก่ตนเอง อันเป็นทักษิณาที่มีผลเลิศในเบื้องบน เป็นฝ่ายดี มีสุขเป็นผลตอบแทน เป็นไปพร้อมเพื่อสวรรค์ นี้เป็นการบริโภคทรัพย์ฐานที่ 4 อันอริยสาวกนั้นถึงแล้ว บรรลุแล้ว บริโภคแล้วโดยชอบด้วยเหตุผล 

       คหบดี! อริยสาวกนั้น ย่อมใช้โภคทรัพย์ที่ตนหาได้มาด้วยความเพียรเป็นเครื่องลุกขึ้น รวบรวมมาด้วยกําลังแขน มีตัวชุ่มด้วยเหงื่อ เป็นโภคทรัพย์ประกอบด้วยธรรม ได้มาโดยธรรม เพื่อกระทํากรรมในหน้าที่ 4 ประการเหล่านี้ 

       คหบดี! โภคทรัพย์ทั้งหลายของบุคคลใด ถึงความหมดสิ้นไป โดยเว้นจากกรรมในหน้าที่ 4 ประการดังกล่าวแล้วนี้ โภคทรัพย์เหล่านั้น เรากล่าวว่าเป็นโภคทรัพย์อันบุคคลนั้นไม่ถึงแล้วโดยฐานะ ไม่บรรลุแล้ว ไม่บริโภคแล้วโดยชอบด้วยเหตุผล 

       คหบดี ! โภคทรัพย์ทั้งหลายของบุคคลใด ถึง ความหมดสิ้นไป โดยกรรมในหน้าที่ 4 ประการ ดังกล่าวแล้วนี้ โภคทรัพย์เหล่านั้น เรากล่าวว่าเป็นโภคทรัพย์อันบุคคลนั้นถึงแล้วโดยฐานะ  บรรลุแล้ว บริโภคแล้วโดยชอบด้วยเหตุผล

* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) คัดมาจากหนังสือ พุทธวจน เรื่อง ทาน  /  หัวข้อใหญ่ : ทำไมจึงใหทาน  /  หัวข้อย่อย : หลักในการจัดสรรทรัพย์  /  หัวข้อเลขที่ : 16  /  -บาลี จตุกฺก. อํ. 21/88-89/61.  /  หน้าที่ : 24 , 25 , 26 

- END -