ธรรมของพระเจ้าจักรพรรดิ

 

พุทธวจน - คําสอนจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า

เรื่อง ธรรมของพระเจ้าจักรพรรดิ 

       ตรัสเล่าถึงพระเจ้าจักรพรรดิในกาลก่อน โดยเป็นการสนทนาระหว่างพระราชฤาษีที่เป็นบิดา กับพระราชาที่เป็นบุตร เกี่ยวกับข้อปฏิบัติเพื่อความเป็นพระเจ้าจักรพรรดิ ( จกฺกวตฺติวตฺต )

       ก็ จักกวัตติวัตร อันประเสริฐนั้น เป็นอย่างไร ?

       ลูกเอ๋ย!  ถ้าเช่นนั้น เจ้าจงอาศัยธรรมเท่านั้น จงสักการะธรรม เคารพธรรม นับถือธรรม บูชาธรรม ยำเกรงธรรม มีธรรมเป็นธงชัย มีธรรมเป็นยอด มีธรรมเป็นใหญ่ จงจัดการอารักขาป้องกันและคุ้มครองโดยชอบธรรม ในหมู่ชน ในราชสำนัก ในหมู่พล ในพวกกษัตริย์ผู้ตามเสด็จ ในพวกพราหมณ์และคหบดี ในราษฎรชาวนิคมและชาวชนบททั้งหลาย ในพวกสมณะและพราหมณ์ ในเหล่าเนื้อและนกทั้งหลาย

       ลูกเอ๋ย!  การอธรรมอย่าให้มีได้ในแว่นแคว้นของเจ้าเลย

       ลูกเอ๋ย!  อนึ่ง บุคคลเหล่าใดในแว่นแคว้นของเจ้า ไม่มีทรัพย์ เจ้าพึงให้ทรัพย์แก่บุคคลเหล่านั้นด้วย

       ลูกเอ๋ย!  อนึ่ง สมณพราหมณ์เหล่าใด ในแว่นแคว้นของเจ้า เป็นผู้งดเว้นจากความมัวเมาและความประมาท ตั้งมั่นอยู่ในขันติ ( อดทน อดกลั้น ) และโสรัจจะ ( ความสงบ ) ฝึกตนอยู่แต่ผู้เดียว สงบตนอยู่แต่ผู้เดียว ให้ตนดับกิเลสอยู่แต่ผู้เดียว พึงเข้าไปหาสมณพราหมณ์เหล่านั้นโดยกาลอันควร แล้วไต่ถามสอบถามว่า “ท่านขอรับ ! อะไรเป็นกุศล อะไรเป็นอกุศล อะไรมีโทษ อะไรไม่มีโทษ อะไรควรเสพ อะไรไม่ควรเสพ อะไรเมื่อทำ ย่อมเป็นไปเพื่อความไม่เกื้อกูล เพื่อความทุกข์สิ้นกาลนาน หรือว่า อะไรเมื่อทำ ย่อมเป็นไปเพื่อประโยชน์เกื้อกูล เพื่อความสุขสิ้นกาลนาน” เจ้าได้ฟังคำของสมณพราหมณ์เหล่านั้นแล้ว สิ่งใดเป็นอกุศล พึงละเว้นสิ่งนั้นเสีย สิ่งใดเป็นกุศล พึงยึดถือประพฤติสิ่งนั้น

       ลูกเอ๋ย!  นี้แลคือ จักกวัตติวัตรอันประเสริฐนั้น 

* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) คัดมาจากหนังสือ พุทธวจน เรื่อง ภพภูมิ  /  หัวข้อใหญ่ : มนุษย์  /  หัวข้อย่อย : ธรรมของพระเจ้าจักรพรรดิ  /  หัวข้อเลขที่ : 55  /  -บาลี ปา. ที. 11/64/35.  /  หน้าที่ : 197 , 198

- END -