Tuesday, March 30, 2021

ความเป็นไปได้ยาก

 

พุทธวจน - คําสอนจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า

เรื่อง ความเป็นไปได้ยาก 

      ภิกษุทั้งหลาย!  เธอทั้งหลายจะสำคัญความข้อนี้ว่าอย่างไร ฝุ่นนิดหนึ่งที่เราช้อนขึ้นด้วยปลายเล็บนี้ กับมหาปฐพีนั้น ข้างไหนจะมากกว่ากัน?

       ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ !  มหาปฐพีนั่นแหละเป็นดินที่มากกว่า ฝุ่นนิดหนึ่งเท่าที่ทรงช้อนขึ้นด้วยปลายพระนขานี้ เป็นของมีประมาณน้อย ฝุ่นนั้น เมื่อนำเข้าไปเทียบกับมหาปฐพี ย่อมไม่ถึงซึ่งการคำนวณได้ เปรียบเทียบได้ ไม่เข้าถึงแม้ซึ่งส่วนเสี้ยว

       ภิกษุทั้งหลาย!  อุปมานี้ฉันใด อุปไมยก็ฉันนั้น สัตว์ที่จุติจากมนุษย์ไปแล้ว จะกลับไปเกิดในหมู่มนุษย์มีน้อย โดยที่แท้ สัตว์ที่จุติจากมนุษย์ไปแล้ว กลับไปเกิดในนรก กำเนิดเดรัจฉาน เปรตวิสัย มีมากกว่า โดยแท้

       ข้อนั้นเพราะเหตุไรเล่า ? 

       ภิกษุทั้งหลาย!  ข้อนั้นเพราะความที่สัตว์เหล่านั้นไม่เห็นอริยสัจทั้ง 4  อริยสัจ 4 อย่างไรเล่า ? 4 อย่างคือ

       อริยสัจคือทุกข์ 

       อริยสัจคือเหตุให้เกิดขึ้นแห่งทุกข์ 

       อริยสัจคือความดับไม่เหลือแห่งทุกข์ 

       อริยสัจคือทางดำเนินให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งทุกข์

       ภิกษุทั้งหลาย!  เพราะเหตุนั้น ในเรื่องนี้ เธอพึงประกอบโยคกรรมอันเป็นเครื่องกระทำให้รู้ว่าทุกข์ เป็นอย่างนี้ , เหตุเกิดขึ้นแห่งทุกข์ เป็นอย่างนี้ , ความดับไม่เหลือแห่งทุกข์ เป็นอย่างนี้ , ทางดำเนินให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งทุกข์ เป็นอย่างนี้ ดังนี้

       ภิกษุทั้งหลาย!  เธอทั้งหลายจะสำคัญความข้อนี้ว่าอย่างไร ฝุ่นนิดหนึ่งที่เราช้อนขึ้นด้วยปลายเล็บนี้ กับมหาปฐพีนั้น ข้างไหนจะมากกว่ากัน?

       ข้าแต่พระองค์ผู้เจริญ !  มหาปฐพีนั่นแหละเป็นดินที่มากกว่า ฝุ่นนิดหนึ่งเท่าที่ทรงช้อนขึ้นด้วยปลายพระนขานี้ เป็นของมีประมาณน้อย ฝุ่นนั้น เมื่อนำเข้าไปเทียบกับมหาปฐพี ย่อมไม่ถึงซึ่งการคำนวณได้ เปรียบเทียบได้ ไม่เข้าถึงแม้ซึ่งส่วนเสี้ยว

       ภิกษุทั้งหลาย!  อุปมานี้ฉันใด อุปไมยก็ฉันนั้น สัตว์ที่จุติจากมนุษย์ไปแล้ว จะกลับไปเกิดในหมู่เทวดา มีน้อย โดยที่แท้ สัตว์ที่จุติจากมนุษย์ไปแล้ว กลับไปเกิดในนรก กำเนิดเดรัจฉาน เปรตวิสัย มีมากกว่า โดยแท้

       ข้อนั้นเพราะเหตุไรเล่า ? ภิกษุทั้งหลาย!  ข้อนั้นเพราะความที่สัตว์เหล่านั้นไม่เห็นอริยสัจทั้ง 4 อริยสัจ 4  อย่างไรเล่า ? 4 อย่างคือ

       อริยสัจคือทุกข์

       อริยสัจคือเหตุให้เกิดขึ้นแห่งทุกข์ 

       อริยสัจคือความดับไม่เหลือแห่งทุกข์ 

       อริยสัจคือทางดำเนินให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งทุกข์

       ภิกษุทั้งหลาย!  เพราะเหตุนั้น ในเรื่องนี้ เธอพึงประกอบโยคกรรมอันเป็นเครื่องกระทำให้รู้ว่าทุกข์ เป็นอย่างนี้ , เหตุเกิดขึ้นแห่งทุกข์ เป็นอย่างนี้ , ความดับไม่เหลือแห่งทุกข์ เป็นอย่างนี้ , ทางดำเนินให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งทุกข์ เป็นอย่างนี้ ดังนี้

* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) คัดมาจากหนังสือ พุทธวจน เรื่อง ภพภูมิ  /  หัวข้อใหญ่ : มนุษย์  /  หัวข้อย่อย : ความเป็นไปได้ยาก  /  หัวข้อเลขที่ : 65  /  -บาลี มหาวาร. สํ. 19/576/1792-93.  /  หน้าที่ : 237 , 238 , 239 

- END -