เครื่องผูกพันสัตว์

 

พุทธวจน - คําสอนจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า

เรื่อง เครื่องผูกพันสัตว์ 

       ข้าแต่พระองค์ผู้นิรทุกข์!  อะไรเป็นเครื่องผูกพันเทวดา มนุษย์ อสูร นาค คนธรรพ์ทั้งหลาย อันมีอยู่เป็นหมู่ๆ ( ซึ่งแต่ละหมู่ ) ปรารถนาอยู่ว่า เราจักเป็นคนไม่มีเวร ไม่มีอาชญา ไม่มีข้าศึก ไม่มีการเบียดเบียนแก่กันและกัน แต่แล้วก็ไม่สามารถจักเป็นผู้อยู่อย่างผู้ไม่มีเวร ไม่มีอาชญา ไม่มีข้าศึก ไม่มีเบียดเบียนแก่กันและกันเล่า พระเจ้าข้า ?

       จอมเทพ!  ความอิจฉา( อิสสา ) และความตระหนี่ ( มัจฉริยะ ) นั่นแล เป็นเครื่องผูกพันเทวดา มนุษย์ อสูร นาค คนธรรพ์ทั้งหลาย อันมีอยู่เป็นหมู่ๆ ( ซึ่งแต่ละหมู่ ) ปรารถนาอยู่ว่า เราจักเป็นคนไม่มีเวร ไม่มีอาชญา ไม่มีข้าศึก ไม่มีการเบียดเบียนแก่กันและกัน แต่แล้วก็ไม่สามารถจักเป็นผู้อยู่อย่างผู้ไม่มีเวร ไม่มีอาชญา ไม่มีข้าศึก ไม่มีการเบียดเบียนแก่กันและกันได้

       ข้าแต่พระองค์ผู้นิรทุกข์!  ก็ความอิจฉาและความตระหนี่นั้นมีอะไรเป็นต้นเหตุ ( นิทาน ) มีอะไรเป็นเครื่องก่อขึ้น ( สมุทัย ) มีอะไรเป็นเครื่องทำให้เกิด ( ชาติกะ ) มีอะไรเป็นแดนเกิด ( ปภวะ )?

       เมื่ออะไรมีอยู่ ความอิจฉาและความตระหนี่จึงมี? เมื่ออะไรไม่มีอยู่ ความอิจฉาและความตระหนี่จึงไม่มี พระเจ้าข้า!  

       จอมเทพ !  ความอิจฉาและความตระหนี่นั้น มีสิ่งอันเป็นที่รักและสิ่งอันไม่เป็นที่รัก ( ปิยาปฺปิย ) นั่นแลเป็นต้นเหตุ … เมื่อสิ่งเป็นที่รักและสิ่งไม่เป็นที่รักไม่มีอยู่ ความอิจฉาและความตระหนี่ก็ไม่มี

       ข้าแต่พระองค์ผู้นิรทุกข์!  ก็สิ่งเป็นที่รักและสิ่งไม่เป็นที่รักนั้นเล่า มีอะไรเป็นต้นเหตุ …? เมื่ออะไรมีอยู่ สิ่งเป็นที่รักและสิ่งไม่เป็นที่รักจึงมี? เมื่ออะไรไม่มีอยู่ สิ่งเป็นที่รักและสิ่งไม่เป็นที่รักจึงไม่มีพระเจ้าข้า! 

       จอมเทพ !  สิ่งเป็นที่รักและสิ่งไม่เป็นที่รักนั้น มีฉันทะ ( ความพอใจ ) เป็นต้นเหตุ … เมื่อฉันทะ ไม่มีอยู่ สิ่งเป็นที่รักและสิ่งไม่เป็นที่รักก็ไม่มี 

* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) คัดมาจากหนังสือ พุทธวจน เรื่อง ภพภูมิ  /  หัวข้อใหญ่ : มนุษย์  /  หัวข้อย่อย : เครื่องผูกพันสัตว์  /  หัวข้อเลขที่ : 62  /  -บาลี มหา. ที. 10/310/255.  /  หน้าที่ : 227 , 228 

- END -