ทรงคิดค้นเรื่องเบญจขันธ์ ก่อนตรัสรู้

 

พุทธวจน - คําสอนจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า

เรื่อง ทรงคิดค้นเรื่องเบญจขันธ์ ก่อนตรัสรู้ 

      ภิกษุทั้งหลาย!  ครั้งก่อนแต่การตรัสรู้ เมื่อเรายังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นโพธิสัตว์อยู่ ความสงสัยได้เกิดขึ้นแก่เราว่า อะไรหนอ เป็นรสอร่อยของรูป , อะไรเป็นโทษของรูป , อะไรเป็นอุบายเครื่องพ้นไปได้จากรูป? อะไรหนอเป็นรสอร่อยของเวทนา … สัญญา … สังขาร … วิญญาณ , อะไรเป็นโทษของเวทนา … สัญญา … สังขาร … วิญญาณ , อะไรเป็นอุบายเครื่องพ้นไปได้จากเวทนา … สัญญา … สังขาร … วิญญาณ?

       ภิกษุทั้งหลาย!  ความรู้ข้อนี้ได้เกิดขึ้นแก่เราว่า สุขโสมนัสใดๆ ที่อาศัยรูปแล้วเกิดขึ้น สุขและโสมนัสนั้นแลเป็นรสอร่อยของรูป ; รูปไม่เที่ยง เป็นทุกข์ทรมาน มีการแปรปรวนเป็นธรรมดา ด้วยอาการใด อาการนั้นเป็นโทษของรูป ; การนำออกเสียได้ ซึ่งความกำหนัดด้วยอำนาจความพอใจ การละความกำหนัดด้วยอำ นาจความพอใจในรูปเสียได้ นั้นเป็นอุบายเครื่องออกไปพ้นจากรูปได้

       ( ในเวทนา... สัญญา... สังขาร... และวิญญาณ ก็มีนัยเดียวกัน )

       ภิกษุทั้งหลาย!  ตลอดเวลาเพียงไร ที่เรายังไม่รู้จักรสอร่อยของอุปาทานขันธ์ทั้งห้าว่าเป็นรสอร่อย ไม่รู้จักโทษว่าเป็นโทษ ไม่รู้จักอุบายเครื่องออกว่าเป็นอุบายเครื่องออกตามที่เป็นจริง , ตลอดเวลาเพียงนั้น เรายังไม่รู้สึกว่าได้ตรัสรู้พร้อมเฉพาะซึ่งอนุตตรสัมมาสัมโพธิญาณ ในโลกนี้พร้อมทั้งเทวดา มาร พรหม หมู่สัตว์พร้อมทั้งสมณพราหมณ์ เทวดา พร้อมทั้งมนุษย์

       ภิกษุทั้งหลาย!  เมื่อใดแล เรารู้จักรสอร่อยของอุปาทานขันธ์ทั้ง 5 ว่าเป็นรสอร่อย รู้จักโทษว่าเป็นโทษ รู้จัก
อุบายเครื่องออกว่าเป็นอุบายเครื่องออก ตามที่เป็นจริง , เมื่อนั้น เราก็รู้สึกว่าได้ตรัสรู้พร้อมเฉพาะซึ่งอนุตตรสัมมา สัมโพธิญาณ ในโลกพร้อมทั้งเทวดา มาร พรหม หมู่สัตว์ พร้อมทั้งสมณพราหมณ์ เทวดาพร้อมทั้งมนุษย์

       ก็แหละ ญาณทัสสนะเครื่องรู้เครื่องเห็น เกิดขึ้นแล้วแก่เราว่า ความหลุดพ้นของเราไม่กลับกำ เริบ , ชาตินี้เป็นชาติสุดท้าย , บัดนี้ภพเป็นที่เกิดใหม่ มิได้มีอีก , ดังนี้

       ( นอกจากการคิดค้นเรื่องเบญจขันธ์นี้แล้ว ยังมีการคิดค้นอีก 3 เรื่อง ด้วยวิธีการที่บรรยายไว้เป็นคำพูดอย่างเดียวกันกับเรื่องนี้ ทุกระเบียบอักษร คือคิดค้นเรื่องธาตุ 4  ( -บาลี นิทาน. ส. 16/203/404. ) , เรื่องอายตนะภายในหก ( -บาลี สฬา. ส. 18/8/13 ) , และเรื่อง อายตนะภายนอกหก (-บาลี สฬา. ส.18/9/14 )  -ผู้แปล ) 

* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) คัดมาจากหนังสือ พุทธวจน เรื่อง ตถาคต  /  หัวข้อใหญ่ : เริ่มแต่ออกบรรพชาแล้วเที่ยวเสาะแสวงหาความรู้ ทรมานพระองค์ จนได้ตรัสรู้  /  หัวข้อย่อย : ทรงคิดค้นเรื่องเบญจขันธ์ ก่อนตรัสรู้  /  หัวข้อเลขที่ : 54  /  -บาลี ขนฺธ. สํ. 17/34/59.  /  หน้าที่ : 155 , 156  

- END -