ทรงคิดค้นเรื่องเวทนาโดยละเอียด ก่อนตรัสรู้

 

พุทธวจน - คําสอนจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า

เรื่อง ทรงคิดค้นเรื่องเวทนาโดยละเอียด ก่อนตรัสรู้ 

       ภิกษุทั้งหลาย!  ครั้งก่อนแต่การตรัสรู้ เมื่อเรายังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นโพธิสัตว์อยู่ , ความสงสัยได้เกิดขึ้นแก่เราว่า อะไรหนอเป็นเวทนา ? อะไรเป็นความเกิดขึ้นพร้อมแห่งเวทนา ? อะไรเป็นปฏิปทาให้ถึงความเกิดขึ้นพร้อมแห่งเวทนา? อะไรเป็นความดับไม่เหลือแห่งเวทนา ? อะไรเป็นปฏิปทาให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งเวทนา ? อะไรเป็นรสอร่อยของเวทนา ? อะไรเป็นโทษของเวทนา ? อะไรเป็นอุบายเครื่องพ้นไปได้จากเวทนา ?

       ภิกษุทั้งหลาย!  ความรู้ข้อนี้ได้เกิดขึ้นแก่เราว่า เวทนา 3 อย่างเหล่านี้ คือ สุขเวทนา ทุกขเวทนา อทุกขม สุขเวทนา , เหล่านี้เรียกว่า เวทนา  ; ความเกิดขึ้นพร้อมแห่งเวทนา ย่อมมี เพราะความเกิดขึ้นพร้อมแห่งผัสสะ ; ตัณหาเป็นปฏิปทาให้ถึงความเกิดขึ้นพร้อมแห่งเวทนา  ; ความดับไม่เหลือแห่งเวทนา ย่อมมี เพราะความดับไม่เหลือแห่งผัสสะ ; มรรคอันประเสริฐ ประกอบด้วยองค์ 8 ประการนี้เอง เป็นปฏิปทาให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งเวทนา , ได้แก่สิ่งเหล่านี้ คือ ความเห็นที่ถูกต้อง ความดำริที่ถูกต้อง การพูดจาที่ถูกต้อง การทำการงานที่ถูกต้อง การเลี้ยงชีวิตที่ถูกต้อง ความพากเพียรที่ถูกต้อง ความรำลึกที่ถูกต้อง ความตั้งใจมั่นคงที่ถูกต้อง ; สุขโสมนัสใดๆ ที่อาศัยเวทนาแล้วเกิดขึ้น , สุขและโสมนัสนั้นแล เป็นรสอร่อยของเวทนา  ; เวทนาไม่เที่ยง เป็นทุกข์ มีความแปรปรวนเป็นธรรมดาด้วยอาการใด , อาการนั้นเป็นโทษของเวทนา ; การนำออกเสียได้ซึ่งความกำหนัดด้วยอำนาจความพอใจ การละความกำหนัดด้วยอำนาจความพอใจ ในเวทนาเสียได้ นั้นเป็นอุบายเครื่องออกไปพ้นจากเวทนาได้ ดังนี้

       ภิกษุทั้งหลาย!  จักษุ ญาณ ปัญญา วิชชา แสงสว่าง ได้เกิดขึ้นแล้วแก่เรา ในธรรมทั้งหลายที่ไม่เคยฟังมาแต่ก่อนว่า “เหล่านี้ คือเวทนาทั้งหลาย” ; … “นี้ คือความเกิดขึ้นพร้อมแห่งเวทนา” ; … “นี้ คือปฏิปทาให้ถึงความเกิดขึ้นพร้อมแห่งเวทนา”; … “นี้ คือความดับไม่เหลือแห่งเวทนา” ; … “นี้ คือปฏิปทาให้ถึงความดับไม่เหลือแห่งเวทนา” ; … “นี้ คือรสอร่อยของเวทนา” ; … “นี้ คือโทษของเวทนา” ; … “นี้ คืออุบายเครื่องออกไปพ้นจากเวทนา” ; ดังนี้ 

* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) คัดมาจากหนังสือ พุทธวจน เรื่อง ตถาคต  /  หัวข้อใหญ่ : เริ่มแต่ออกบรรพชาแล้วเที่ยวเสาะแสวงหาความรู้ ทรมานพระองค์ จนได้ตรัสรู้  /  หัวข้อย่อย : ทรงคิดค้นเรื่องเวทนาโดยละเอียด ก่อนตรัสรู้  /  หัวข้อเลขที่ : 55  /  -บาลี สฬา. สํ. 18/289/439-440.  /  หน้าที่ : 157 , 158  

- END -