สามเณร
สามเณร และ สามเณรี แปลว่า เหล่ากอของสมณะ , หน่อเนื้อของสมณะ หมายถึงนักบวชชายในพระพุทธศาสนาที่มีอายุน้อย ยังมิได้รับการอุปสมบทเป็นพระภิกษุ ถ้าเป็นนักบวชหญิงอายุน้อยเรียกว่า สามเณรี
คำว่า สามเณร สามเณรี เป็นศัพท์เฉพาะในพระพุทธศาสนา เป็นศัพท์บัญญัติที่ใช้เรียกนักบวชในพระพุทธศาสนาโดยเฉพาะ ไม่สาธารณะทั่วไป
ผู้ที่จะบวชเป็นสามเณรสามเณรีได้นั้นทางพระวินัยกำหนดอายุอย่างต่ำไว้ประมาณ 7 ขวบซึ่งพอช่วยเหลือตัวเองได้ พระวินัยระบุว่าพอจะไล่กาไล่ไก่ได้ ส่วนสูงไม่มีกำหนดไว้ ผู้มีอายุไม่เกิน 20 ปีจะบวชเป็นสามเณรตลอดไป ไม่บวชเป็นภิกษุก็ได้
ศีลของสามเณร
พระผู้มีพระภาคจึงทรงบัญญัติสิกขาบท 10 ของสามเณรคือ
1. เว้นจากการไม่ฆ่าสัตว์
2. เว้นจากลักทรัพย์
3. เว้นจากประพฤติล่วงพรหมจรรย์
4. เว้นจากพูดเท็จ
5. เว้นจากดื่มสุราเมรัย
6. เว้นจากบริโภคอาหารในเวลาวิกาล ( เที่ยงไปแล้ว )
7. เว้นจากฟ้อนรำขับร้องประโคมและการดูมหรสพ
8. เว้นจากทัดทรงตกแต่งประดับประดาร่างกายด้วยดอกไม้ของ เครื่องทา เครื่องย้อมผัดผิว
9. เว้นจากที่นั้งที่นอนอันสูงใหญ่ ( คือเว้นจากนั้งนอนเหนือเตียงตั่งมีเท้าสูงเกินประมาณและที่นั่งที่นอนอันใหญ่มีภายในใส่นุ่นและสำลี )
10. เว้นจาการรับเงินทอง
การให้สามเณรสึก
สามเณรของพระอุปนนทะ ศากยบุตร ประทุษร้าย ( ข่มขืน ) นางภิกษุณี ภิกษุทั้งหลายติเตียน พระผู้มีพระภาคเจ้าจึงทรงอนุญาตให้นาสนะ ( ไล่สึก ) สามเณรผู้ประกอบด้วยองค์ 10 คือ
1. ฆ่าสัตว์
2. ลักทรัพย์
3. เสพเมถุน
4. พูดปด
5. ดื่มสุราเมรัย
6. ติเตียน พระพุทธ
7. ติเตียน พระธรรม
8. ติเตียน พระสงฆ์
9. มีความเห็นผิด
10. ประทุษร้าย ( ข่มขืน ) นางภิกษุณี
- จบ -