ให้เป็นผู้หนักแน่น

 

พุทธวจน - คําสอนจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า

เรื่อง ให้เป็นผู้หนักแน่น 

       ราหุล ! เธอจงอบรมจิตให้เสมอด้วยแผ่นดิน ( ปฐวี ) เถิด

       เมื่อเธออบรมจิตให้เสมอด้วยแผ่นดินอยู่ ผัสสะทั้งหลายที่น่าพอใจและไม่น่าพอใจอันเกิดขึ้นแล้ว จักไม่กลุ้มรุมจิตตั้งอยู่

       ราหุล ! เปรียบเหมือนเมื่อคนเขาทิ้งของสะอาดบ้าง ไม่สะอาดบ้าง ทิ้งคูถบ้าง ทิ้งมูตรบ้าง ทิ้งน้ำลายบ้าง หนองบ้าง โลหิตบ้าง ลงบนแผ่นดิน

       แผ่นดินก็ไม่รู้สึกอึดอัดระอารังเกียจ ด้วยสิ่งเหล่านั้น

       นี้ฉันใด ราหุล ! เธอจงอบรมจิตให้เสมอด้วยแผ่นดินเถิด

       เมื่อเธออบรมจิตให้เสมอด้วยแผ่นดินอยู่ ผัสสะทั้งหลายที่น่าพอใจและไม่น่าพอใจอันเกิดขึ้นแล้ว จักไม่กลุ้มรุมจิตตั้งอยู่ ฉันนั้นเหมือนกัน

       ราหุล ! เธอจงอบรมจิตให้เสมอด้วยน้ำ ( อาโป ) เถิด

       เมื่อเธออบรมจิตให้เสมอด้วยน้ำอยู่ ผัสสะทั้งหลายที่น่าพอใจและไม่น่าพอใจอันเกิดขึ้นแล้ว จักไม่กลุ้มรุมจิตตั้งอยู่

       ราหุล ! เปรียบเหมือนเมื่อคนเขาล้างของสะอาดบ้าง ไม่สะอาดบ้าง ล้างคูถบ้าง ล้างมูตรบ้าง น้ำลายบ้าง หนองบ้าง โลหิตบ้าง ลงในน้ำ 

       น้ำก็ไม่รู้สึกอึดอัดระอารังเกียจ ด้วยสิ่งเหล่านั้น

       นี้ฉันใด ราหุล ! เธอจงอบรมจิตให้เสมอด้วยน้ำเถิด

       เมื่อเธออบรมจิตให้เสมอด้วยน้ำอยู่ ผัสสะทั้งหลายที่น่าพอใจและไม่น่าพอใจอันเกิดขึ้นแล้ว จักไม่กลุ้มรุมจิตตั้งอยู่ ฉันนั้นเหมือนกัน

       ราหุล ! เธอจงอบรมจิตให้เสมอด้วยไฟ ( เตโช ) เถิด

       เมื่อเธออบรมจิตให้เสมอด้วยไฟอยู่ ผัสสะทั้งหลายที่น่าพอใจและไม่น่าพอใจอันเกิดขึ้นแล้ว จักไม่กลุ้มรุมจิตตั้งอยู่

       ราหุล ! เปรียบเหมือนเมื่อคนทิ้งของสะอาดบ้าง ไม่สะอาดบ้าง ทิ้งคูถบ้าง ทิ้งมูตรบ้าง น้ำลายบ้าง หนองบ้าง โลหิตบ้าง ลงไปให้มันไหม้

       ไฟก็ไม่รู้สึกอึดอัดระอารังเกียจ ด้วยสิ่งเหล่านั้น

       นี้ฉันใด ราหุล ! เธอจงอบรมจิตให้เสมอด้วยไฟเถิด

       เมื่อเธออบรมจิตให้เสมอด้วยไฟอยู่ ผัสสะทั้งหลายที่น่าพอใจและไม่น่าพอใจอันเกิดขึ้นแล้ว จักไม่กลุ้มรุมจิตตั้งอยู่ ฉันนั้นเหมือนกัน

       ราหุล ! เธอจงอบรมจิตให้เสมอด้วยลม ( วาโย ) เถิด

       เมื่อเธออบรมจิตให้เสมอด้วยลมอยู่ ผัสสะทั้งหลายที่น่าพอใจและไม่น่าพอใจอันเกิดขึ้นแล้ว จักไม่กลุ้มรุมจิตตั้งอยู่

       ราหุล ! เปรียบเหมือนลมพัดผ่านไปในของสะอาดบ้าง ไม่สะอาดบ้าง คูถบ้าง มูตรบ้าง น้ำลายบ้าง หนองบ้าง โลหิตบ้าง

       ลมก็ไม่รู้สึกอึดอัดระอารังเกียจ ด้วยสิ่งเหล่านั้น

       นี้ฉันใด ราหุล ! เธอจงอบรมจิตให้เสมอด้วยลมเถิด

       เมื่อเธออบรมจิตให้เสมอด้วยลมอยู่ ผัสสะทั้งหลายที่น่าพอใจและไม่น่าพอใจอันเกิดขึ้นแล้ว จักไม่กลุ้มรุมจิตตั้งอยู่ ฉันนั้นเหมือนกัน

       ราหุล ! เธอจงอบรมจิตให้เสมอด้วยอากาศเถิด

       เมื่อเธออบรมจิตให้เสมอด้วยอากาศอยู่ ผัสสะทั้งหลายที่น่าพอใจและไม่น่าพอใจอันเกิดขึ้นแล้ว จักไม่กลุ้มรุมจิตตั้งอยู่

       ราหุล ! เปรียบเหมือนอากาศ เป็นสิ่งมิได้ตั้งอยู่เฉพาะในที่ไรๆ นี้ฉันใด

       ราหุล ! เธอจงอบรมจิตให้เสมอด้วยอากาศเถิด

       เมื่อเธออบรมจิตให้เสมอด้วยอากาศอยู่ ผัสสะทั้งหลายที่น่าพอใจและไม่น่าพอใจอันเกิดขึ้นแล้ว จักไม่กลุ้มรุมจิตตั้งอยู่ ฉันนั้นเหมือนกัน 

* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) คัดมาจากหนังสือ พุทธวจน เรื่อง ปฐมธรรม  /  หัวข้อใหญ่ : ธรรมะกับชีวิต  /  หัวข้อย่อย : ให้เป็นผู้หนักแน่น  /  หัวข้อเลขที่ : 20  /  -บาลี ม. ม. 13/138-140/140-144.  /  หน้าที่ : 60 , 61 , 62  

- END -