การตามรู้ซึ่งความจริง ( สจฺจานุโพโธ )

 

พุทธวจน - คําสอนจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า

เรื่อง การตามรู้ซึ่งความจริง ( สจฺจานุโพโธ )

     “ข้าแต่พระโคดมผู้เจริญ ! การตามรู้ซึ่งความจริง ( สจฺจานุโพโธ ) มีได้ ด้วยการกระทำเพียงเท่าไร? บุคคลชื่อว่าตามรู้ซึ่งความจริง ด้วยการกระท�ำเพียงเท่าไร? ข้าพเจ้าขอถามพระโคดมผู้เจริญถึงการตามรู้ซึ่งความจริง”

       ภารท๎วาชะ ! ได้ยินว่า ภิกษุในธรรมวินัยนี้ ได้เข้าไปอาศัยอยู่ในบ้านหรือในนิคมแห่งใดแห่งหนึ่ง

       คหบดีหรือคหบดีบุตร ได้เข้าไปใกล้ภิกษุนั้นแล้วใคร่ครวญดูอยู่ในใจเกี่ยวกับธรรม 3 ประการ คือ

       ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งโลภะ 

       ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งโทสะ 

       ธรรมเป็นที่ตั้งแห่งโมหะ...

       เมื่อเขาใคร่ครวญดูอยู่ซึ่งภิกษุนั้น ย่อมเล็งเห็นว่า เป็นผู้บริสุทธิ์จากธรรมอันเป็นที่ตั้งแห่งโลภะ

       ต่อแต่นั้น เขาจะพิจารณาใคร่ครวญภิกษุนั้นให้ยิ่งขึ้นไปในธรรมทั้งหลายอันเป็นที่ตั้งแห่งโทสะ… ในธรรมทั้งหลายอันเป็นที่ตั้งแห่งโมหะ…

       เมื่อเขาใคร่ครวญดูอยู่ซึ่งภิกษุนั้น ย่อมเล็งเห็นว่าเป็นผู้บริสุทธิ์จากธรรมอันเป็นที่ตั้งแห่งโทสะ... ธรรมอันเป็นที่ตั้งแห่งโมหะ

       ลำดับนั้นเขา

       ( 1 ) ปลูกฝังศรัทธาลงไปในภิกษุนั้น ครั้นมีศรัทธาเกิดแล้ว 

       ( 2 ) ย่อมเข้าไปหา ครั้นเข้าไปหาแล้ว

       ( 3 ) ย่อมเข้าไปนั่งใกล้ ครั้นเข้าไปนั่งใกล้แล้ว

       ( 4 ) ย่อมเงี่ยโสตลง ครั้นเงี่ยโสตลง

       ( 5 ) ย่อมฟังซึ่งธรรม ครั้นฟังซึ่งธรรมแล้ว

       ( 6 ) ย่อมทรงไว้ซึ่งธรรม 

       ( 7 ) ย่อมใคร่ครวญซึ่งเนื้อความแห่งธรรมทั้งหลาย อันตนทรงไว้แล้ว เมื่อใคร่ครวญซึ่งเนื้อความแห่งธรรมอยู่ 

       ( 8 ) ธรรมทั้งหลายย่อมทนต่อความเพ่งพินิจ เมื่อการทนต่อการเพ่งพินิจของธรรมมีอยู่

       ( 9 ) ฉันทะย่อมเกิดขึ้น ผู้มีฉันทะเกิดขึ้นแล้ว

       ( 10 ) ย่อมมีอุสสาหะ ครั้นมีอุสสาหะแล้ว

       ( 11 ) ย่อมพิจารณาหาความสมดุลย์แห่งธรรม ครั้นมีความสมดุลย์แห่งธรรมแล้ว

       ( 12 ) ย่อมตั้งตนไว้ในธรรมนั้น

       เขาผู้มีตนส่งไปแล้วอย่างนี้อยู่ ย่อมกระทำให้แจ้งซึ่งปรมัตถสัจจะ ( ความจริงโดยความหมายสูงสุด ) ด้วยนามกายด้วย ย่อมแทงตลอดซึ่งธรรมนั้น แล้วเห็นอยู่ด้วยปัญญาด้วย 

       ภารท๎วาชะ ! การตามรู้ซึ่งความจริง ย่อมมีด้วยการกระทำเพียงเท่านี้

       บุคคลชื่อว่า ย่อมตามรู้ซึ่งความจริง ด้วยการกระทำเพียงเท่านี้ และเราบัญญัติการตามรู้ซึ่งความจริงด้วยการกระทำเพียงเท่านี้ 

       แต่ว่านั่นยังไม่เป็นการตามบรรลุถึงซึ่งความจริง 

* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) คัดมาจากหนังสือ พุทธวจน เรื่อง ปฐมธรรม  /  หัวข้อใหญ่ : ธรรมะกับการสอบ  /  หัวข้อย่อย : การตามรู้ซึ่งความจริง ( สจฺจานุโพโธ )  /  หัวข้อเลขที่ : 62  /  -บาลี ม. ม. 13/602/656.  /  หน้าที่ : 169 , 170 , 171  

- END -