เหตุแห่งการเบียดเบียน

 

พุทธวจน - คําสอนจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า

เรื่อง เหตุแห่งการเบียดเบียน

      “ข้าแต่พระองค์ผู้นิรทุกข์! อะไรเป็นเครื่องผูกพันเทวดา มนุษย์ อสูร นาค คนธรรพ์ทั้งหลาย อันมีอยู่เป็นหมู่ๆ ( ซึ่งแต่ละหมู่ ) ปรารถนาอยู่ว่า เราจักเป็นผู้ไม่มีเวร ไม่มีอาชญา ไม่มีข้าศึก ไม่มีการเบียดเบียนแก่กันและกัน แต่แล้วก็ไม่สามารถจักเป็นผู้อยู่อย่างผู้ไม่มีเวร ไม่มีอาชญา ไม่มีข้าศึก ไม่มีเบียดเบียนแก่กันและกันเล่า พระเจ้าข้า ?”

       จอมเทพ ! ความอิจฉา ( อิสสา  ) และความตระหนี่ ( มัจฉริยะ ) นั่นแล เป็นเครื่องผูกพันเทวดา มนุษย์ อสูร นาค คนธรรพ์ทั้งหลาย อันมีอยู่เป็นหมู่ๆ ( ซึ่งแต่ละหมู่  ) ปรารถนาอยู่ว่า เราจักเป็นผู้ไม่มีเวร ไม่มีอาชญา ไม่มีข้าศึก ไม่มีการเบียดเบียนแก่กันและกัน แต่แล้วก็ไม่สามารถจักเป็นผู้อยู่อย่างผู้ไม่มีเวร ไม่มีอาชญา ไม่มีข้าศึก ไม่มีการเบียดเบียนแก่กันและกันได้

       “ข้าแต่พระองค์ผู้นิรทุกข์! ก็ความอิจฉาและความตระหนี่นั้น มีอะไรเป็นต้นเหตุ ( นิทาน ) มีอะไรเป็นเครื่องก่อขึ้น ( สมุทัย ) มีอะไรเป็นเครื่องทำให้เกิด ( ชาติกะ ) มีอะไรเป็นแดนเกิด ( ปภวะ )?

       เมื่ออะไรมีอยู่ ความอิจฉาและความตระหนี่จึงมี?

       เมื่ออะไรไม่มีอยู่ ความอิจฉาและความตระหนี่จึงไม่มี พระเจ้าข้า?”

       จอมเทพ ! ความอิจฉาและความตระหนี่นั้น มีสิ่งอันเป็นที่รักและสิ่งอันไม่เป็นที่รัก ( ปิยาปฺปิย ) นั่นแล เป็นต้นเหตุ ...ฯลฯ

       ... เมื่อสิ่งเป็นที่รักและสิ่งไม่เป็นที่รักไม่มีอยู่ ความอิจฉาและความตระหนี่ก็ไม่มี

       “ข้าแต่พระองค์ผู้นิรทุกข์! ก็สิ่งเป็นที่รักและสิ่งไม่เป็นที่รักนั้นเล่า มีอะไรเป็นต้นเหตุ ...ฯลฯ... ? เมื่ออะไรมีอยู่ สิ่งเป็นที่รักและสิ่งไม่เป็นที่รักจึงมี? เมื่ออะไรไม่มีอยู่ สิ่งเป็นที่รักและสิ่งไม่เป็นที่รักจึงไม่มี พระเจ้าข้า?”

       จอมเทพ ! สิ่งเป็นที่รักและสิ่งไม่เป็นที่รักนั้น มีฉันทะ ( ความพอใจ ) เป็นต้นเหตุ ...ฯลฯ

       ... เมื่อฉันทะ ไม่มีอยู่ สิ่งเป็นที่รักและสิ่งไม่เป็นที่รักก็ไม่มี...   

* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) คัดมาจากหนังสือ พุทธวจน เรื่อง ปฐมธรรม  /  หัวข้อใหญ่ : ธรรมะกับชีวิต  /  หัวข้อย่อย : เหตุแห่งการเบียดเบียน  /  หัวข้อเลขที่ : 30  /  -บาลี มหา. ที. 10/310-312/255-256.  /  หน้าที่ : 80 , 81   

- END -