พุทธวจน - คําสอนจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า
เรื่อง ความรู้สึก ที่ถึงกับทำให้ออกผนวช
เรื่อง ความรู้สึก ที่ถึงกับทำให้ออกผนวช
ภิกษุทั้งหลาย! ในโลกนี้ ครั้งก่อนแต่การตรัสรู้ เมื่อเรายังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นโพธิสัตว์อยู่ ตนเองมีความเกิดเป็นธรรมดาอยู่แล้ว ก็ยังมัวหลงแสวงหาสิ่งที่มีความเกิดเป็นธรรมดาอยู่นั่นเอง , ตนเองมีความแก่เป็นธรรมดาอยู่แล้ว ก็ยังมัวหลงแสวงหาสิ่งที่มีความแก่เป็นธรรมดาอยู่นั่นเอง , ตนเองมีความเจ็บไข้เป็นธรรมดาอยู่แล้ว ก็ยังมัวหลงแสวงหาสิ่งที่มีความเจ็บไข้เป็นธรรมดาอยู่นั่นเอง , ตนเองมีความตายเป็นธรรมดาอยู่แล้ว ก็ยังมัวหลงแสวงหาสิ่งที่มีความตายเป็นธรรมดาอยู่นั่นเอง , ตนเองมีความโศกเป็นธรรมดาอยู่แล้ว ก็ยังมัวหลงแสวงหาสิ่งที่มีความโศกเป็นธรรมดาอยู่นั่นเอง , ตนเองมีความเศร้าหมองโดยรอบด้านเป็นธรรมดาอยู่แล้ว ก็ยังมัวหลงแสวงหาสิ่งที่มีความเศร้าหมองโดยรอบด้านเป็นธรรมดาอยู่นั่นเองอีก
ภิกษุทั้งหลาย! ก็อะไรเล่า เป็นสิ่งที่มีความเกิด ( เป็นต้น ) … มีความเศร้าหมองโดยรอบด้าน ( เป็นที่สุด ) เป็นธรรมดา ?
ภิกษุทั้งหลาย! บุตรและภรรยา มีความเกิดเป็นธรรมดา … มีความเศร้าหมองโดยรอบด้านเป็นธรรมดา
ทาสหญิงทาสชาย มีความเกิดเป็นธรรมดา… มีความเศร้าหมองโดยรอบด้านเป็นธรรมดา
แพะ แกะ มีความเกิดเป็นธรรมดา … มีความเศร้าหมองโดยรอบด้านเป็นธรรมดา
ไก่ สุกร มีความเกิดเป็นธรรมดา … มีความเศร้าหมองโดยรอบด้านเป็นธรรมดา
ช้าง โค ม้า ลา มีความเกิดเป็นธรรมดา … มีความเศร้าหมองโดยรอบด้านเป็นธรรมดา
ทองและเงิน เป็นสิ่งที่มีความเกิดเป็นธรรมดา … มีความเศร้าหมองโดยรอบด้านเป็นธรรมดา
สิ่งที่มนุษย์เข้าไปเทิดทูนเอาไว้ เหล่านี้แลที่ชื่อว่าสิ่งที่มีความเกิดเป็นธรรมดา … มีความเศร้าหมองโดยรอบด้านเป็นธรรมดา ซึ่งคนในโลกนี้พากันจมติดอยู่ พากันมัวเมาอยู่ พากันสยบอยู่ในสิ่งเหล่านี้ จึงทำให้ตนทั้งที่มีความเกิดเป็นธรรมดา … มีความเศร้าหมองโดยรอบด้านเป็นธรรมดาอยู่เองแล้ว ก็ยังมัวหลงแสวงหาสิ่งที่มีความเกิดเป็นธรรมดา … ที่มีความเศร้าหมองโดยรอบด้านเป็นธรรมดา อยู่นั่นเองอีก
ภิกษุทั้งหลาย! ความคิดอันนี้ ได้เกิดขึ้นแก่เราว่า “ทำ ไมหนอ เราซึ่งมีความเกิด … ความเศร้าหมองโดยรอบด้าน เป็นธรรมดาอยู่เองแล้ว จะต้องไปมัวแสวงหาสิ่งที่มีความเกิด … ความเศร้าหมองโดยรอบด้านเป็นธรรมดาอยู่อีก ไฉนหนอ เราผู้มีความเกิด … ความเศร้าหมองโดยรอบด้าน เป็นธรรมดาอยู่เองแล้ว ครั้นได้รู้สึกถึงโทษอันต่ำทรามของการมีความเกิด … ความเศร้าหมองโดยรอบด้านเป็นธรรมดานี้แล้ว เราพึงแสวงหานิพพาน อันไม่มีความเกิด … ไม่มีความเศร้าหมองโดยรอบด้าน อันเป็นธรรมที่เกษมจากเครื่องร้อยรัด ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่าเถิด”
ภิกษุทั้งหลาย! เรานั้นโดยสมัยอื่นอีก ยังหนุ่มเทียว เกสายังดำจัด บริบูรณ์ ด้วยความหนุ่มที่กำลังเจริญ ยังอยู่ในปฐมวัย , เมื่อมารดาบิดาไม่ปรารถนาด้วย กำลังพากันร้องไห้ น้ำตานองหน้าอยู่, เราได้ปลงผมและหนวด ครองผ้าย้อมฝาด ออกจากเรือน บวชเป็นผู้ไม่มีเรือนแล้ว
( ข้อสังเกต: ไม่พบว่ามีพุทธวจนกล่าวถึงการได้ทอดพระเนตรเห็นเทวทูตทั้ง 4 อันเป็นเหตุให้ตัดสินใจออกผนวช ซึ่งการทอดพระเนตรเห็นเทวทูตทั้ง 4 นั้น พบแต่ในส่วนประวัติของพระพุทธเจ้าพระนามว่า วิปัสสี ดังปรากฏในมหาปทานสูตร -บาลี มหา. ที. ๑๐/๒๔/๓๒. -ผู้รวบรวม )
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
( ในบาลี สคารวสูตร * * * ม. ม. ๑๓/๖๖๙/๗๓๘. มีที่ตรัสไว้สรุปแต่สั้นๆ ว่า :- )
ภารทวาชะ! ในโลกนี้ ครั้งก่อนแต่การตรัสรู้ เมื่อเรายังไม่ได้ตรัสรู้ยังเป็นโพธิสัตว์อยู่ , ความคิดนี้เกิดมีแก่เราว่า “ฆราวาสคับแคบ เป็นทางมาแห่งธุลี , ส่วนบรรพชาเป็นโอกาสว่าง ; ผู้อยู่ครองเรือนจะประพฤติพรหมจรรย์ให้บริสุทธิ์บริบูรณ์โดยส่วนเดียว เหมือนสังข์ที่เขาขัดดีแล้ว , โดยง่ายนั้นไม่ได้ ถ้าไฉนเราพึงปลงผมและหนวด ครองผ้าย้อมฝาด ออกจากเรือน บวชเป็นผู้ไม่มีประโยชน์เกี่ยวข้องด้วยเรือนเถิด” ดังนี้
ภารทวาชะ! เรานั้นโดยสมัยอื่นอีกยังหนุ่มเทียว …
- - - - - - - - - - - - - - - - - - -
* * * นอกจากนี้ยังมีในสูตรอื่นอีก เช่น มหาสัจจกสูตร -บาลี มู. ม. 13/442/411. เป็นต้น -ผู้แปล
* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) คัดมาจากหนังสือ พุทธวจน เรื่อง ตถาคต / หัวข้อใหญ่ : เรื่องตั้งแต่ก่อนประสูติจนถึงก่อนบรรพชา / หัวข้อย่อย : ความรู้สึก ที่ถึงกับทำให้ออกผนวช / หัวข้อเลขที่ : 20 / -บาลี มู. ม. 12/316-317/316. / หน้าที่ : 67 , 68 , 69 , 70
- END -