ทรงค้นวิธีแห่งอิทธิบาท ก่อนตรัสรู้

 

พุทธวจน - คําสอนจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า

เรื่อง ทรงค้นวิธีแห่งอิทธิบาท ก่อนตรัสรู้  

       ภิกษุทั้งหลาย!  ครั้งก่อนแต่การตรัสรู้ เมื่อเรายังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นโพธิสัตว์อยู่ มีความสงสัยเกิดขึ้นว่า อะไรหนอเป็นหนทาง เป็นข้อปฏิบัติ * * * ( 1 ) เพื่อความเจริญแห่งอิทธิบาท ? 

       ภิกษุทั้งหลาย !  ความรู้ข้อนี้เกิดขึ้นแก่เราว่า ภิกษุนั้นๆ ย่อมเจริญอิทธิบาท อันประกอบพร้อมด้วยธรรมเครื่องปรุงแต่ง มีสมาธิอาศัยฉันทะเป็นปธานกิจว่า ด้วยอาการอย่างนี้ ฉันทะของเราย่อมมีในลักษณะที่จักไม่ย่อหย่อน , ที่จักไม่เข้มงวดเกิน , ที่จักไม่สยบอยู่ในภายใน , ที่จักไม่ส่ายไปในภายนอก ; และเธอเป็นผู้มีความรู้สึกทั้งในกาลก่อนและกาลเบื้องหน้าอยู่ด้วย : ก่อนนี้เป็นเช่นใด ต่อไปก็เช่นนั้น , ต่อไปเป็นเช่นใด ก่อนนี้ก็เช่นนั้น , เบื้องล่างเช่นใด เบื้องบนก็เช่นนั้น , เบื้องบนเช่นใด เบื้องล่างก็เช่นนั้น , กลางคืนเหมือนกลางวัน , กลางวันเหมือนกลางคืน : เธอย่อมอบรมจิตอันมีแสงสว่างด้วยทั้งจิตอันเปิดแล้ว ไม่มีอะไรพัวพัน ให้เจริญอยู่ด้วยอาการอย่างนี้… ( ข้อต่อไปอีก 3 ข้อก็เหมือนกัน แต่เปลี่ยนจากคำว่าอิทธิบาท เป็น วิริยะ จิตตะ วิมังสา, เท่านั้น  พระองค์ทรงพบการเจริญอิทธิบาท ด้วยวิธีคิดค้นอย่างนี้ )  

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -     

* * * ( 1 ) มีข้อความอีกสูตรหนึ่ง ( -บาลี มหาวาร. สํ. 19/339/1136. ) ซึ่งมีข้อความเหมือนกับ สูตรนี้ตลอดเรื่อง , ผิดกันแต่ใช้คำว่า “เป็นเหตุ เป็นปัจจัย” แทนคำว่า “เป็นหนทาง เป็นข้อปฏิบัติ” ดังที่ปรากฏอยู่ในสูตรนี้. - ผู้แปล 

* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) คัดมาจากหนังสือ พุทธวจน เรื่อง ตถาคต  /  หัวข้อใหญ่ : เริ่มแต่ออกบรรพชาแล้วเที่ยวเสาะแสวงหาความรู้ ทรมานพระองค์ จนได้ตรัสรู้  /  หัวข้อย่อย : ทรงค้นวิธีแห่งอิทธิบาท ก่อนตรัสรู้  /  หัวข้อเลขที่ : 49  /  -บาลี มหาวาร. สํ. 19/362/1205.  /  หน้าที่ : 123 , 124  

- END -