พุทธวจน - คําสอนจากพระโอษฐ์ พระพุทธเจ้า
เรื่อง ทรงคิดหาที่พึ่งสำหรับพระองค์เอง
เรื่อง ทรงคิดหาที่พึ่งสำหรับพระองค์เอง
ภิกษุทั้งหลาย! เมื่อเราอยู่ที่ตำบลอุรุเวลา ใกล้ฝั่งแม่น้ำ เนรัญชรา , ที่ต้นไทรเป็นที่พักร้อนของเด็กเลี้ยงแพะ คราวเมื่อตรัสรู้ใหม่ๆ , ภิกษุทั้งหลาย! เมื่อเราเร้นอยู่ ณ ที่สงัด เกิดปริวิตกขึ้นในใจว่า “ผู้อยู่ไม่มีที่เคารพ ไม่มีที่พึ่งพำนักย่อมเป็นทุกข์ , เราจะพึงสักการะเคารพสมณะหรือพราหมณ์คนไหนหนอแล้วแลอยู่?”
ภิกษุทั้งหลาย! ความรู้สึกอันนี้ได้เกิดแก่เราว่า “เรามองไม่เห็น สมณพราหมณ์อื่นที่ไหนในโลกนี้และเทวโลก มารโลก พรหมโลก และหมู่สัตว์พร้อมทั้งสมณพราหมณ์ , เทวดาพร้อมทั้งมนุษย์ ซึ่งสมบูรณ์ด้วยศีล ด้วยสมาธิ ด้วยปัญญา ด้วยวิมุตติ ยิ่งกว่าเรา ซึ่งเราควรสักการะเคารพ แล้วเข้าไปอาศัยอยู่”
ภิกษุทั้งหลาย! ความคิดอันนี้ได้เกิดขึ้นแก่เราว่า “ถ้าไฉน ธรรมอันใดที่เราได้ตรัสรู้แล้ว เราพึงสักการะเคารพธรรมนั้น เข้าไปอาศัยแล้วแลอยู่เถิด” สหัมบดีพรหม รู้ความคิดในใจของเรา อันตรธานจากพรหมโลก มาปรากฏอยู่เฉพาะหน้าเรา ในชั่วเวลาที่คนแข็งแรง เหยียดแขนออก แล้วคู้เข้า เท่านั้น
ภิกษุทั้งหลาย! สหัมบดีพรหม ทำผ้าห่มเฉวียงบ่าข้างหนึ่ง จดเข่าข้างขวาที่พื้นดิน น้อมอัญชลีเข้ามาหาเราแล้วกล่าวกะเราว่า “อย่างนั้นแหละ พระผู้มีพระภาค ! อย่างนั้นแหละ พระสุคต! ข้าแต่พระองค์! แม้พระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าที่ล่วงไปแล้วในอดีต ก็ได้สักการะเคารพธรรมนั่นเอง เข้าไปอาศัยแล้วแลอยู่ , แม้ที่จักมาตรัสรู้ข้างหน้า ก็จักสักการะเคารพธรรมนั่นเอง จักเข้าไปอาศัยแล้วแลอยู่ ข้าแต่พระองค์! แม้พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าในบัดนี้ ก็ขอจงสักการะเคารพธรรมนั่นแหละ เข้าไปอาศัยแล้วแลอยู่เถิด” สหัมบดีพรหม ได้กล่าวคำนี้แล้ว ; ได้กล่าวคำอื่นอีก ( ซึ่งผูกเป็นกาพย์ ) ว่า
“พระสัมพุทธเจ้าเหล่าใดในอดีตด้วย พระสัมพุทธเจ้าเหล่าใดในอนาคตด้วย และพระสัมพุทธเจ้าผู้ทำความโศกแห่งสัตวโลกเป็นอันมากให้ฉิบหายไปด้วย , พระสัมพุทธเจ้าทั้งหมดนั้น ล้วนแล้วแต่เคารพพระสัทธรรมแล้วแลอยู่แล้ว , อยู่อยู่, และจักอยู่ ; ข้อนี้เป็นธรรมดาแห่งพระพุทธเจ้าทั้งหลาย , เพราะเหตุนั้นแล คนผู้รักตน หวังอยู่ต่อคุณอันใหญ่ ระลึกถึงซึ่งพระพุทธศาสนาอยู่ จงเคารพพระสัทธรรมเถิด” ดังนี้
ภิกษุทั้งหลาย! สหัมบดีพรหมได้กล่าวคำนี้แล้ว , อภิวาทเราแล้ว กระทำประทักษิณหายไปในที่นั้น
ภิกษุทั้งหลาย! เราเข้าใจในการเชื้อเชิญของพรหม และการกระทำที่สมควรแก่ตน : เราได้ตรัสรู้ธรรมใด ก็สักการะเคารพธรรมนั้น เข้าไปอาศัยธรรมนั้น อยู่แล้ว
ภิกษุทั้งหลาย! อนึ่ง ในกาลใดแล หมู่สงฆ์ประกอบพร้อมด้วยคุณอันใหญ่ , ในกาลนั้น เรามีความเคารพแม้ในสงฆ์ , ดังนี้
* * * ( ข้างบนนี้-ทั้งหมด ) คัดมาจากหนังสือ พุทธวจน เรื่อง ตถาคต / หัวข้อใหญ่ : เริ่มแต่ออกบรรพชาแล้วเที่ยวเสาะแสวงหาความรู้ ทรมานพระองค์ จนได้ตรัสรู้ / หัวข้อย่อย : ทรงคิดหาที่พึ่งสำหรับพระองค์เอง / หัวข้อเลขที่ : 68 / -บาลี จตุกฺก. อํ. 21/25/21. / หน้าที่ : 192 , 193 , 194
- END -